نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 17 صفحه : 380
النساء يبذلن انفسهن بلا مهر؟!:" چرا بعضى از زنان بدون مهر خود را در
اختيار ازدواج مىگذارند"؟! و در اين هنگام آيه فوق نازل شد، ولى"
عايشه" رو به سوى پيامبر ص كرد و گفت:" من مىبينم خداوند مقصود تو را
به سرعت انجام مىدهد" (و اين يك نوع تعريض بر پيامبر ص بود) اما پيامبر ص
فرمود:
و انك ان اطعت اللَّه سارع فى هواك!:
" تو نيز اگر اطاعت خدا كنى مقصودت را به سرعت انجام مىدهد"! [1] بدون شك
اينگونه زنان تنها خواهان كسب افتخار معنوى بودند كه از طريق ازدواج با پيامبر ص
براى آنها حاصل مىشد، لذا بدون هيچگونه مهرى آماده همسرى با او شدند، ولى
همانگونه كه گفتيم وجود چنين مصداقى براى حكم بالا از نظر تاريخى مسلم نيست، آنچه
مسلم است اينست كه خداوند چنين اجازهاى را به پيامبر ص داده بود، به خاطر
فلسفهاى كه بعدا به آن اشاره مىشود.
***
3- از اين آيه به خوبى استفاده مىشود كه اجراى صيغه ازدواج با لفظ"
هبه" تنها مخصوص پيامبر ص بوده، و هيچ فرد ديگرى نمىتواند با چنين لفظى عقد
ازدواج را اجرا كند، ولى اگر اجراى عقد با لفظ ازدواج و نكاح انجام گيرد جائز است
هر چند نامى از مهر برده نشود، زيرا همانگونه كه گفتيم در صورت عدم ذكر مهر بايد
مهر المثل پرداخت (در حقيقت همانند آن است كه
[1]" مجمع البيان" ذيل آيه
مورد بحث، در تفسير" قرطبى" نيز جمله" و اللَّه ما ارى ربك الا
يسارع فى هواك" آمده است، و" آلوسى" نيز در" روح
المعانى" آن را ذيل آيه مورد بحث آورده است، زنندگى اين تعبير و مفهوم
نامناسبى كه در آن نهفته شده بر كسى پوشيده نيست، ولى پيامبر (ص) به طرز زيبا و
بزرگوارانهاى از كنار آن مىگذرد.
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 17 صفحه : 380