نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 17 صفحه : 235
لابلاى صفوف مسلمانان بودند (و تعبير" منكم" گواه بر اين است) و سعى
داشتند مسلمانان ضعيف الايمان را از جنگ باز دارند، اينها همان" معوقين"
بودند.
گروه ديگرى كه بيرون از صحنه نشسته بودند از منافقين و يا يهود، و هنگامى كه
با سربازان پيامبر ص برخورد مىكردند مىگفتند به سراغ ما بيائيد و خود را از اين
معركه بيرون بكشيد (اينها همانها هستند كه در جمله دوم اشاره شده است).
اين احتمال نيز وجود دارد كه اين آيه بيان دو حالت مختلف از يك گروه باشد،
كسانى كه وقتى در ميان مردم هستند آنها را از جنگ باز مىدارند، و هنگامى كه به
كنار مىروند ديگران را به سوى خود دعوت مىكنند.
در روايتى مىخوانيم يكى از ياران پيامبر ص از ميدان" احزاب" به
درون شهر براى حاجتى آمده بود، برادرش را ديد كه نان و گوشت بريان و شراب پيش روى
خود نهاده، گفت تو اينجا به خوشگذرانى مشغولى و پيامبر خدا در ميان شمشيرها و
نيزهها مشغول پيكار است؟! در جوابش گفت اى ابله! تو نيز بيا با ما بنشين و خوش
باش! به خدايى كه محمد به او قسم ياد مىكند كه او هرگز از اين ميدان باز نخواهد
گشت! و اين لشكر عظيمى كه جمع شدهاند او و اصحابش را زنده نخواهند گذاشت! برادرش
گفت: دروغ مىگويى، به خدا سوگند مىروم و رسول خدا ص را از آنچه گفتى با خبر
مىسازم، خدمت پيامبر ص آمد و جريان را گفت در اينجا آيه فوق نازل شد.
بنا بر اين شان نزول واژه" اخوانهم" (برادرانشان) ممكن است به معنى
برادران حقيقى باشد و يا به معنى هم مسلكان، همانگونه كه در آيه 27 سوره اسراء
تبذير كنندگان را برادران شياطين ناميده است (إِنَّ الْمُبَذِّرِينَ كانُوا إِخْوانَ الشَّياطِينِ).
***
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 17 صفحه : 235