نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 16 صفحه : 434
در آيه بعد به عنوان تهديد به اين
افراد كمظرفيت مشرك كه به هنگام نيل به نعمتها خدا را به دست فراموشى مىسپارند
مىگويد:" بگذار نعمتهايى را كه ما به آنها دادهايم كفران كنند" و هر
كار از دستشان ساخته است انجام دهند (لِيَكْفُرُوا
بِما آتَيْناهُمْ).
" و تا مىتوانيد از اين نعمتهاى زودگذر دنيا بهره گيريد" (فَتَمَتَّعُوا).
" اما به زودى نتيجه شوم اعمال خويش را خواهيد دانست" (فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ) [1] گرچه
مخاطب، مشركانند، ولى بعيد نيست آيه مفهوم وسيعى داشته باشد كه تمام كسانى را كه
به هنگام رو آوردن نعمتها خدا را فراموش كرده و تنها به تمتع و بهرهگيرى از اين
نعم پرداخته، و بخشنده نعمتها را از ياد مىبرند، شامل گردد.
بديهى است به كار بردن صيغه امر در اينجا به عنوان تهديد است.
***
در آيه بعد براى محكوم ساختن اين گروه مشرك، سخن را در قالب استفهام
آميخته با توبيخ در آورده، مىگويد:" آيا ما دليل محكمى بر آنها نازل كرديم
دليلى كه از شرك آنها سخن مىگويد و خبر مىدهد"؟! (أَمْ أَنْزَلْنا عَلَيْهِمْ سُلْطاناً فَهُوَ يَتَكَلَّمُ
بِما كانُوا بِهِ يُشْرِكُونَ).
" ام" در اينجا براى استفهام است، و استفهام جنبه انكارى و توبيخ را
دارد
[1] لام در جمله ليكفروا لام امر است
و اين امر به عنوان تهديد مىباشد و جمله تمتعوا نيز امر ديگرى است كه آنهم جنبه
تهديد دارد، هر چند اولى به صورت امر غائب و دومى به صورت امر حاضر است گويى در
آغاز آنها را غائب فرض كرده و سپس براى شدت بخشيدن در تهديد، آنها را مواجه قرار
مىدهد و مخاطب مىسازد ولى بعضى از مفسران لام را لام عاقبت دانستهاند يعنى
سرانجام كار آنها كفران به نعمتهاى الهى شد، ولى معنى اول با ذيل آيه سازگارتر
است.
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 16 صفحه : 434