اصولا اين تعبير هم در زبان فارسى و هم در زبان عربى معمول است كه مى‌گويند فلان كس از فرق تا قدم مثلا در لجنزار بى‌عفتى فرو رفت، يعنى تمام وجود او غرق در اين گناه شد، و به اين ترتيب مشكلى كه براى بعضى از مفسران به وجود آمده كه چگونه سوى بالا و پائين ذكر شده و چهار طرف مسكوت مانده است؟ حل مى‌شود.

جمله‌ ذُوقُوا ما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ‌ كه ظاهرا گوينده‌اش خداوند است علاوه بر اينكه يك نوع مجازات روانى براى اينگونه اشخاص است بيانگر اين واقعيت مى‌باشد كه عذاب الهى چيزى جز بازتاب و انعكاس اعمال خود انسان در نشاه آخرت نيست.

نكته‌ها:

1- دلائل اعجاز قرآن-

بدون شك قرآن بزرگترين معجزه پيامبر اسلام است، معجزه‌اى است گويا، جاودانى و پويا، و متناسب با هر عصر و زمان، و براى تمام قشرها، ما بحثهاى مربوط به اعجاز قرآن را مشروحا در جلد اول ذيل آيه 23 سوره بقره آورده‌ايم و نيازى به تكرار نمى‌بينيم.

2- دستاويزى براى انكار معجزات-

بعضى از دانشمندان غربزده اسلامى كه مايلند خارق عادات پيامبران را ناديده بگيرند اصرار دارند كه پيامبر اسلام معجزه‌اى غير از قرآن نداشته است، ممكن است حتى قرآن را نيز معجزه ندانند در حالى كه اين سخن هم بر خلاف آيات قرآن است، هم روايات متواتر، و هم تاريخ مسلم اسلامى است.

ما شرح اين سخن را در جلد 12 صفحه 386 (ذيل آيه 93- 90 سوره اسراء) بيان كرديم.

3- معجزات اقتراحى-

هميشه يكى از روشهاى لجوجانه مخالفان پيامبران‌