معنى‌ [1] اين تفاسير با آنچه در بالا گفتيم در حقيقت چندان منافاتى ندارد چرا كه هنگامى كه دانستيم تنها چيزى كه در اين عالم باقى مى‌ماند ذات پاك خدا است روشن مى‌شود آنچه نيز به نحوى با ذات پاك او مربوط است، آن نيز رنگ بقاء و ابديت به خود مى‌گيرد: آئين خدا كه از ناحيه او است ابدى است، عمل صالح كه براى او است ابدى است، رهبران الهى كه به او ارتباط دارند از اين نظر كه به او مربوطند رنگ جاودانى دارند، خلاصه هر چيز به نحوى با ذات پاك او پيوند و ارتباطى داشته باشد از آن نظر فنا و هلاك براى او نيست (دقت كنيد).

نكته‌ها:

1- چگونه همه اشياء فانى مى‌شوند؟

از جمله سؤالاتى كه در ذيل آيه فوق مطرح شده اين است كه اگر همه چيز در پايان جهان نابود مى‌گردد بايد خاكهايى كه از بدن انسانها حاصل شده نيز از ميان برود در حالى كه قرآن كرارا تصريح كرده كه ما اين خاكها را جمع كرده بار ديگر از آن انسانها را به وجود مى‌آوريم، و يا انسانها در قيامت از قبرهايشان سر برمى‌آورند.

و نيز طبق ظاهر آيات قرآن بهشت و دوزخ هم اكنون آفريده شده‌اند (تعبير اعدت للمتقين يا مشابه آن كه اشاره به آماده شدن بهشت براى پرهيزگاران است در دو مورد از آيات قرآن آل عمران- 133 و حديد 21 و تعبير اعدت للكافرين در مورد دوزخ در دو مورد بقره- 24- آل عمران- 131 آمده است).

[1] روايات متعددى در تفسير" نور الثقلين" در ذيل اين آيه وارد شده كه در بعضى از آنها" وجه" به دين خدا، و در بعضى به" رهبران الهى" و آنچه منسوب به خدا است تفسير شده است.