نكته: هوا پرستى عامل گمراهى‌

در آيات فوق رابطه اين دو با صراحت بيان شده و حتى گمراهترين مردم گروهى معرفى شده‌اند كه رهبر خود را هواى نفس خويش قرار داده‌اند و هرگز هدايت الهى را نپذيرفتند.

هواى نفس، حجاب ضخيمى است در مقابل چشمان عقل انسان.

هواى نفس آن چنان دلبستگى به انسان نسبت به موضوعى مى‌دهد كه قدرت درك حقايق را از دست مى‌دهد، چرا كه براى درك حقيقت تسليم مطلق در مقابل واقعيات، و ترك هر گونه پيشداورى و دلبستگى شرط است، تسليم بى‌قيد و شرط در مقابل هر چيز كه عينيت خارجى دارد خواه شيرين باشد يا تلخ؟ موافق تمايلات درونى ما يا مخالف؟ هماهنگ با منافع شخصى يا ناهماهنگ؟ ولى هواى نفس با اين اصول سازگار نيست.

در اين زمينه بحث مشروحى در ذيل آيه 43 سوره فرقان (جلد 15) نيز داشته‌ايم.

جالب اينكه در روايات متعددى آيه فوق به كسانى تفسير شده است كه امام و رهبر الهى را نپذيرفته‌اند و تنها به آراى خويش تكيه مى‌كنند [1] اين روايات كه از امام باقر ع و امام صادق ع و بعضى ديگر از ائمه هدى ع نقل شده در حقيقت از قبيل مصداق روشن است و به تعبير ديگر انسان نيازمند به هدايت الهى است، اين هدايت گاهى در كتاب آسمانى منعكس مى‌شود، و گاه در وجود پيامبر و سنت او، و گاه در اوصياى معصومش، و گاه در منطق عقل و خرد.

مهم آنست كه انسان در خط هدايت الهى باشد و نه هواى نفس، تا بتواند از اين انوار هدايت بهره‌مند گردد.

[1] اين روايات در اصول كافى و بصائر الدرجات- طبق نقل نور الثقلين ج 4 ص 132- آمده است.