آنها بپردازيم سخن به درازا مى‌كشد.

ولى افسوس كه در طول تاريخ، گروهى اين هنر بزرگ و ذوق لطيف ملكوتى را كه از زيباترين مظاهر آفرينش است آلوده كرده‌اند، و از اوج آسمان به حضيض ماديگرى سقوطش دادند، آن قدر دروغ گفتند كه ضرب المثل معروف" احسنه اكذبه" (بهترين شعر دروغترين آن است) به وجود آمد.

گاه آن را در خدمت ظالمان و جباران درآوردند و به خاطر صله ناچيزى آن چنان تملق و چاپلوسى كردند كه نه كرسى فلك را انديشه آنان به زير پاى نهاد،" تا بوسه بر ركاب قزل ارسلان زند"! و گاه در وصف عيش و شراب و رسوايى و ننگ آن قدر پيش رفتند كه قلم از ذكر آن شرم دارد.

گاه آتش جنگهايى با اشعار خود برافروختند، و انسانها را براى غارت و كشتار به جان هم انداختند و صفحه زمين را از خون بى گناهان رنگين ساختند.

ولى در مقابل، شعراى با ايمان و پر همتى بودند كه باج به فلك نمى‌دادند، و اين قريحه ملكوتى را در طريق آزادگى انسانها و پاكى و تقوا، و مبارزه با دزدان و غارتگران و جباران به كار گرفتند و به اوج افتخار رسيدند.

گاهى در دفاع از حق، اشعارى گفتند كه با هر بيتى، بيتى در جنت براى خود خريدند [1] و گاه در دورانهاى خفقان بارى كه حكام بيدادگر همچون" بنى اميه" و" بنى عباس"، نفسها را در سينه‌ها حبس كرده بودند با گفتن قصيده‌اى همچون قصيده" مدارس آيات" قلبها را جلا دادند، و پرده‌هاى دروغ و تزوير را كنار

[1] از امام صادق (ع) نقل شده كه فرمود:

من قال فينا بيت شعر بنى اللَّه له بيتا فى الجنة:

" هر كسى درباره ما بيت شعرى بگويد خدا خانه‌اى در بهشت براى او بنا مى‌كند" (الغدير ج 2 ص 3).