2- آغاز دعوت همه تقوى بود

قابل توجه اينكه قسمت مهمى از همين داستانهاى انبياء در سوره هود و اعراف آمده اما در آغاز آنها معمولا دعوت به توحيد و يگانگى خدا است، و با جمله" يا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ ما لَكُمْ مِنْ إِلهٍ غَيْرُهُ‌"" اى قوم من خدا را بپرستيد كه جز او معبودى براى شما نيست" آغاز شده.

ولى در اين سوره (شعراء) همانگونه كه ملاحظه كرديد نخستين دعوت تقوا بود (أَ لا تَتَّقُونَ‌) اما در حقيقت هر دو به يك نتيجه بازمى‌گردد، زيرا تا حد اقل تقوا يعنى حق‌طلبى و حق‌جويى در انسان نباشد نه دعوت به توحيد در او مؤثر است، و نه چيز ديگر، لذا در آغاز سوره بقره خوانديم" ذلِكَ الْكِتابُ لا رَيْبَ فِيهِ هُدىً لِلْمُتَّقِينَ‌":" اين كتاب آسمانى شك و ترديدى در آن نيست، و مايه هدايت پرهيزگاران است".

البته تقوا مراتبى دارد و هر مرتبه پايه‌اى است براى مرتبه ديگر.

باز اين تفاوت در ميان سوره مورد بحث (سوره شعراء) و سوره" اعراف" و سوره" هود" ديده مى‌شود: در آنجا بيشتر روى مساله مبارزه با بت‌پرستى تكيه شده بود و مسائل ديگر تحت الشعاع بود، اما در اينجا روى انحرافهاى اخلاقى و اجتماعى مانند تفاخر و برترى جويى، اسراف و هوسبازى، انحرافات جنسى، استثمار و كم‌فروشى و تقلب تكيه شده، و اين نشان مى‌دهد كه تكرار اين سرگذشتها در قرآن حساب دقيقى دارد و در هر مورد هدفى را دنبال مى‌كند.

3- قابل توجه اينكه اقوامى كه در فرازهاى مختلف اين سوره از آنها ياد شده است علاوه بر انحراف از اصل توحيد به سوى شرك و بت‌پرستى كه قدر مشترك ميان همه آنها بود داراى انحرافات اخلاقى و اجتماعى خاصى بودند كه آنها را از هم جدا مى‌كرد: