نجاتش داد [1] ممكن است تصور شود اين ماجرا از نظر علمى امكان‌پذير نيست ولى بدون شك اين امر يك خارق عادت است نه يك محال عقلى، همانند زنده شدن مردگان كه تنها خارق عادت محسوب مى‌شود و محال نيست و به تعبير ديگر از طرق عادى انجام آن امكان‌پذير نيست ولى با استمداد از قدرت بى‌پايان پروردگار مشكلى ندارد.

شرح بيشتر در باره اين ماجرا را به خواست خدا در تفسير سوره صافات خواهيد خواند.

2- ظلمات در اينجا چه معنى دارد؟-

ممكن است اين تعبير اشاره به ظلمت دريا و اعماق آب، و ظلمت شكم ماهى عظيم، و ظلمت شب، بوده باشد، و روايتى كه از امام باقر ع نقل شده آن را تاييد مى‌كند [2]

3- يونس چه ترك اولايى انجام داد؟-

بدون شك تعبير" مغاضبا" اشاره به خشم و غضب يونس نسبت به قوم بى‌ايمان است، و چنين خشم و ناراحتى در چنان شرائطى كه پيامبر دلسوزى سالها براى هدايت قوم گمراهى زحمت بكشد اما به دعوت خيرخواهانه او هرگز پاسخ مثبت ندهند، كاملا طبيعى بوده است.

از سوى ديگر از آنجا كه يونس مى‌دانست به زودى عذاب الهى آنها را فرا خواهد گرفت ترك گفتن آن شهر و ديار گناهى نبوده، ولى براى پيامبر بزرگى همچون يونس، اولى اين بود كه باز هم تا آخرين لحظه- لحظه‌اى كه بعد از

[1] تفسير فخر رازى و مجمع البيان و نور الثقلين ذيل آيه مورد بحث.

[2] نور الثقلين ج 4 ص 336.