نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 13 صفحه : 485
و نافرمان خويش غضب كرد و از ميان آنها رفت" (وَ ذَا النُّونِ إِذْ ذَهَبَ مُغاضِباً).
" نون" در لغت به معنى ماهى عظيم، يا به تعبير ديگر نهنگ يا وال است
بنا بر اين ذا النون يعنى صاحب نهنگ، و انتخاب اين نام براى يونس به خاطر ماجرايى
است كه بعدا به خواست خدا به آن اشاره خواهيم كرد.
به هر حال" او گمان مىكرد كه ما زندگى را بر او تنگ نخواهيم كرد" (فَظَنَّ أَنْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَيْهِ) [1] او گمان
مىكرد تمام رسالت خويش را در ميان قوم نافرمانش انجام داده است و حتى ترك اولايى
در اين زمينه نكرده، و اكنون كه آنها را به حال خود رها كرده و بيرون مىرود چيزى
بر او نيست، در حالى كه اولى اين بود كه بيش از اين در ميان آنها بماند و صبر و
استقامت بخرج دهد و دندان بر جگر بفشارد شايد بيدار شوند و به سوى خدا آيند.
سرانجام به خاطر همين ترك اولى او را در فشار قرار داديم، نهنگ عظيمى او را
بلعيد" و او در آن ظلمتهاى متراكم صدا زد خداوندا جز تو معبودى نيست" (فَنادى فِي الظُّلُماتِ أَنْ لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ).
" خداوندا پاك و منزهى، من از ستمكاران بودم"! (سُبْحانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ).
هم بر خويش ستم كردم و هم بر قوم خودم، مىبايست بيش از اين ناملائمات و شدائد
و سختيها را پذيرا مىشدم، تن به همه شكنجهها مىدادم شايد آنها به راه آيند.
***
[1]" نقدر" از ماده"
قدر" به معنى سختگيرى و تضييق است چرا كه انسان به هنگام سختگيرى كردن هر
چيزى را به قدر محدود در نظر مىگيرد نه گسترده و بىحساب.
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 13 صفحه : 485