نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 13 صفحه : 433
و هدفش اين بود" شايد بتپرستان به سراغ او بيايند و او هم تمام گفتنىها
را بگويد" (لَعَلَّهُمْ إِلَيْهِ يَرْجِعُونَ) [1]
نكتهها:
1- بتپرستى در اشكال گوناگون-
درست است كه ما از لفظ" بت پرستى" بيشتر متوجه بتهاى سنگى و چوبى
مىشويم، ولى از يك نظر بت و بت- پرستى مفهوم وسيعى دارد كه هر نوع توجه به غير
خدا را، در هر شكل و صورت شامل مىشود. و طبق حديث معروف" هر چه انسان را به
خود مشغول و از خدا دور سازد بت او است"! (كلما شغلك عن اللَّه فهو صنمك)! در
حديثى از" اصبغ بن نباته" كه يكى از ياران معروف على ع است مىخوانيم:
ان عليا مر بقوم يلعبون الشطرنج، فقال: ما هذه التماثيل التي انتم لها عاكفون؟
لقد عصيتم اللَّه و رسوله!:
" امير مؤمنان على ع از كنار جمعى مىگذشت كه مشغول بازى شطرنج بودند
فرمود: اين مجسمهها (و بتهايى) را كه از آن جدا نمىشويد چيست؟ شما هم نافرمانى
خدا كردهايد و هم عصيان پيامبر [2]
2- گفتار بتپرستان و پاسخ ابراهيم-
جالب اينكه بتپرستان در جواب ابراهيم، هم روى كثرت نفرات تكيه كردند، و هم
طول زمان، گفتند:
" ما پدران خود را بر اين آئين و رسم يافتيم".
[1] بسيارى از مفسران گفتهاند مرجع
ضمير" اليه" خود ابراهيم است و بعضى گفتهاند منظور بت بزرگ است، اما
معنى اول صحيحتر به نظر مىرسد. اما اينكه در آيه فوق مىخوانيم اين بزرگ آنها
بوده ممكن است اشاره به بزرگى ظاهرى آن بوده باشد، يا اشاره به احترام آن در نظر
بتپرستان خرافى، و يا هر دو.