حساب شده قبلى، نسبت دهد در حالى كه خودش هم مى‌دانست اين نسبت دروغ است.

چه عاملى سبب اين دگرگونى عميق و سريع شد؟ چه عاملى نور ايمان را آن چنان نيرومند در قلب آنها تابانيد كه حتى حاضر شدند تمام وجود و هستى خود را بر سر اين كار بگذارند- و طبق نقل تاريخ- گذاردند، چرا كه فرعون به تهديد خود جامه عمل پوشانيد و آنها را به طرز وحشيانه‌اى شهيد كرد.

آيا عاملى جز علم و آگاهى در اينجا سراغ داريم؟ آنها چون به فنون و رموز سحر آشنا بودند، و به روشنى دريافتند كه برنامه موسى، سحر نيست بلكه معجزه الهى است، اينچنين شجاعانه و قاطعانه تغيير مسير دادند، و از اينجا به خوبى درمى‌يابيم كه براى دگرگون ساختن افراد يا جامعه‌هاى منحرف و به وجود آوردن يك انقلاب سريع و راستين بايد قبل از هر چيز به آنها آگاهى داد. [1]

2- ما تو را بر" بينات" مقدم نمى‌داريم‌

جالب اينكه آنها منطقى‌ترين تعبير را در برابر فرعون بى‌منطق، انتخاب كردند، نخست گفتند: ما دلائل روشن آشكارى بر حقانيت موسى و دعوت الهيش يافته‌ايم، و ما هيچ چيز را بر اين دلائل روشن مقدم نخواهيم شمرد، و بعد با جمله‌ وَ الَّذِي فَطَرَنا" سوگند به خدايى كه ما را آفريده" اين مطلب را تاكيد كردند كه خود اين تعبير با توجه به كلمه" فطرنا" گويا اشاره به فطرت توحيدى آنها است، يعنى ما هم از درون جان نور توحيد را مى‌نگريم، هم از دليل عقل، با اين دلائل آشكار، چگونه مى‌توانيم اين راه راست را رها كرده و به كج راههاى تو گام نهيم؟!

[1] در اين زمينه در جلد ششم ذيل آيه 123- 126 سوره اعراف بحث كرده‌ايم (صفحه 305).