در شرح آيات مورد بحث خوانديم كه در دستورهاى اسلامى آن قدر روى نفى اسراف و تبذير تاكيد شده كه حتى از زياد ريختن آب براى وضوء و لو در كنار نهر آب باشد نهى فرموده‌اند، و نيز از دور افكندن هسته خرما امام نهى مى‌فرمايد.

دنياى امروز كه احساس مضيقه در پاره‌اى از مواد مى‌كند، سخت به اين موضوع توجه كرده است تا آنجا كه از همه چيز استفاده مى‌كند، از زباله بهترين كود مى‌سازند، و از تفاله‌ها، وسائل مورد نياز، و حتى از فاضل آبها پس از تصفيه كردن آب قابل استفاده براى زراعت درست مى‌كنند، چرا كه احساس كرده‌اند مواد موجود در طبيعت نامحدود نيست كه به آسانى بتوان از آنها صرف نظر كرد، بايد از همه به صورت" دورانى" بهره‌گيرى نمود.

4- آيا ميانه روى در انفاق با ايثار تضاد دارد؟!

با در نظر گرفتن آيات فوق كه دستور به" رعايت اعتدال در انفاق" مى‌دهد اين سؤال پيش مى‌آيد كه در سوره" دهر" و آيات ديگر قرآن و همچنين روايات ستايش و مدح ايثارگران را مى‌خوانيم كه حتى در نهايت سختى از خود مى‌گيرند و به ديگران مى‌دهند، اين دو چگونه با هم سازگار است؟! دقت در شان نزول آيات فوق، و همچنين قرائن ديگر، پاسخ اين سؤال را روشن مى‌سازد و آن اينكه: دستور به رعايت اعتدال در جايى است كه بخشش فراوان سبب نابسامانيهاى فوق العاده‌اى در زندگى خود انسان گردد، و به اصطلاح" ملوم و محسور" شود.

و يا ايثار سبب ناراحتى و فشار بر فرزندان او گردد و نظام خانوادگيش را به خطر افكند، و در صورتى كه هيچيك از اينها تحقق نيابد مسلما ايثار بهترين راه است.

از اين گذشته رعايت اعتدال يك حكم عام است و ايثار يك حكم خاص كه مربوط به موارد معينى است و اين دو حكم با هم تضادى ندارند.