نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 12 صفحه : 74
را مىرساند
و اين نخستين تاكيد در اين مساله است.
قرار دادن
توحيد يعنى اساسىترين اصل اسلامى در كنار نيكى به پدر و مادر تاكيد ديگرى است بر
اهميت اين دستور اسلامى.
مطلق
بودن" احسان" كه هر گونه نيكى را دربرمىگيرد و همچنين،"
والدين" كه مسلمان و كافر را شامل مىشود، سومين و چهارمين تاكيد در اين جمله
است.
نكره بودن
احسان (احسانا) كه در اين گونه موارد براى بيان عظمت مىآيد پنجمين تاكيد محسوب
مىگردد [1] توجه به اين نكته نيز لازم است كه فرمان، معمولا
روى يك امر اثباتى مىرود در حالى كه در اينجا روى نفى رفته است (پروردگارت فرمان
داده كه نپرستيد جز او را).
اين ممكن است
به خاطر آن باشد كه از جمله" قضى" فهميده مىشود كه جمله ديگرى در شكل
اثباتى در تقدير است و در معنى چنين مىباشد: پروردگارت فرمان مؤكد داده كه او را
بپرستيد و غير او را نپرستيد.
و يا اينكه
مجموع جمله" نفى و اثبات" (أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا
إِيَّاهُ) در حكم يك جمله اثباتى است، اثبات عبادت انحصارى پروردگار سپس به
بيان يكى از مصداقهاى روشن نيكى به پدر و مادر پرداخته مىگويد:
" هر
گاه يكى از آن دو، يا هر دو آنها، نزد تو به سن پيرى و شكستگى برسند (آن چنان كه
نيازمند به مراقبت دائمى تو باشند) از هر گونه محبت در مورد
[1] بعضى معتقدند كه" احسان" غالبا
با" الى" متعدى مىگردد، گفته مىشود احسن اليه، اما گاهى به
وسيله" باء" متعدى مىگردد، اين تعبير شايد به خاطر آن باشد كه مباشرت
را بيان كند يعنى شخصا و بدون واسطه آنها را مورد محبت و احترام قرار دهيد، و اين ششمين
تاكيد در اين مساله است.
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 12 صفحه : 74