(وَ كُلَّ إِنسانٍ أَلْزَمْناهُ طائِرَهُ فِي عُنُقِهِ‌).

" طائر" به معنى پرنده است، ولى در اينجا اشاره به چيزى است كه در ميان عرب معمول بوده كه به وسيله پرندگان، فال نيك و بد مى‌زدند، و از چگونگى حركت آنها نتيجه‌گيرى مى‌كردند.

مثلا اگر پرنده‌اى از طرف راست آنها حركت مى‌كرد آن را به فال نيك مى‌گرفتند، و اگر از طرف چپ حركت مى‌كرد آن را به فال بد مى‌گرفتند.

لذا غالبا اين كلمه به معنى فال بد زدن به كار مى‌رود، در حالى كه" تفال" بيشتر به فال نيك زدن گفته مى‌شود.

در آيات قرآن نيز كرارا" تطير" به معنى فال بد آمده است مانند:

وَ إِنْ تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ يَطَّيَّرُوا بِمُوسى‌ وَ مَنْ مَعَهُ‌:" هر گاه ناراحتى به فرعونيان مى‌رسيد آن را از شوم بودن وجود موسى و همراهانش مى‌دانستند"! (اعراف- 131) و در سوره نمل آيه 47 مى‌خوانيم: قالُوا اطَّيَّرْنا بِكَ وَ بِمَنْ مَعَكَ‌:

مشركان قوم صالح ع به اين پيامبر بزرگ" گفتند ما تو و يارانت را شوم مى‌دانيم و به فال بد مى‌گيريم"! در احاديث اسلامى مى‌خوانيم كه از" تطير" نهى شده است، و راه مبارزه با آن" توكل بر خدا" معرفى گرديده است.

به هر حال،" طائر" در آيه مورد بحث، نيز اشاره به همين معنى است، يا به معنى" بخت و طالع" كه قريب الافق با مساله فال نيك و بد است مى‌باشد.

قرآن در حقيقت مى‌گويد: فال نيك و بد، و طالع سعد و نحس، چيزى جز اعمال شما نيست كه به گردنتان آويخته است!.

تعبير به" الزمناه" (ملازم او ساخته‌ايم) و تعبير به" فى عنقه" (در گردن او) همه دليل بر اين است كه اعمال انسان و نتائج آن در دنيا و آخرت از او جدا نمى‌شوند، و بايد در همه حال عهده‌دار و مسئول آنها باشد، هر چه هست عمل‌