بنا بر اين اگر شرط مزبور تحقق يابد تمام جنبه‌هاى مثبتى كه در قرآن در رابطه با انسان آمده در وجود او بارور مى‌گردد، و اگر اين شرط، تحقق نيابد، جنبه‌هاى منفى ياد شده آشكار مى‌شود، لذا در آيه 19 تا 24 سوره معارج مى‌خوانيم‌ إِنَّ الْإِنْسانَ خُلِقَ هَلُوعاً إِذا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعاً وَ إِذا مَسَّهُ الْخَيْرُ مَنُوعاً إِلَّا الْمُصَلِّينَ الَّذِينَ هُمْ عَلى‌ صَلاتِهِمْ دائِمُونَ‌.

:" انسان، هلوع آفريده شده، هنگامى كه بدى به او برسد بى‌تابى مى‌كند، و هنگامى كه خوبى به او برسد، بخل مى‌ورزد، مگر نمازگزاران كه همواره به اين برنامه ادامه مى‌دهند.

شرح بيشتر اين موضوع را در سوره يونس ذيل آيه 12 نيز بيان كرديم (تفسير نمونه جلد 8 صفحه 239).

2- بلاى شتابزدگى!

عشق آتشين به يك موضوع و افكار سطحى و محدود، و گاه سيطره هوى و هوس بر انسان، و خوشبينى بيش از حد به يك مطلب، عوامل عجله و شتابزدگى در كارها است، و از آنجا كه بررسيهاى سطحى و مقدماتى غالبا براى پى بردن به حقيقت يك امر و سود و زيان آن كافى نيست، معمولا عجله و دستپاچگى در انجام كارها، موجب ندامت و خسران و پشيمانى است.

تا آنجا كه در آيات فوق خوانديم كه گاهى عجله سبب مى‌شود، انسان به دنبال بديها برود به همان سرعت كه به دنبال نيكيها مى‌رود! تلخكامى‌ها و شكستها و مصائبى كه دامان انسان را در طول تاريخ بر اثر عجله و شتابزدگى گرفته است، بيش از آن است كه قابل احصا و شماره باشد، و خود ما در طول زندگى نمونه‌هاى آن را آزموده‌ايم، و ثمرات تلخش را چشيده‌ايم!.

نقطه مقابل عجله" تثبت" و" تانى" يعنى درنگ كردن، و با تفكر و تامل و بررسى همه جوانب كارى را انجام دادن است.