" آنها چنان به نظر مىرسيدند كه گويا بيدارند (چشمشان باز بود) اگر آنها
را مشاهده مىكردى از وحشت فرار مىنمودى و ترس سراسر وجود تو را فرا
مىگرفت".
اين آيه گواه بر آن است كه آنها يك خواب عادى نداشتهاند، بلكه خوابى شبيه
حالت يك مرده- با چشم گشوده!- داشتهاند.
بعلاوه قرآن مىگويد:" نور آفتاب بدرون غار آنها نمىتابيد" و با
توجه به اينكه غار آنها احتمالا در يكى از ارتفاعات آسياى صغير در منطقه سردى
بوده، شرايط استثنايى خواب آنها واضحتر مىشود، از سوى ديگر قرآن مىگويد:
" وَ نُقَلِّبُهُمْ ذاتَ الْيَمِينِ وَ ذاتَ
الشِّمالِ" (كهف آيه 18)" ما آنها را به سوى
راست و چپ برمىگردانيديم" و اين نشان مىدهد كه آنها در حال يك نواختى كامل
نبودهاند، و عوامل مرموزى كه هنوز براى ما ناشناخته مانده است! (احتمالا در هر
سال يك بار) آنها را به سمت راست و چپ مىگردانده است تا به ارگانيزم بدن آنها
صدمهاى وارد نشود.
اكنون كه اين بحث علمى به قدر كافى روشن شد نتيجهگيرى از آن، در بحث معاد
نياز به گفتگوى زيادى ندارد، زيرا بيدار شدن پس از آن خواب طولانى بى شباهت به
زنده شدن پس از مرگ نيست و امكان و تحقق معاد را به ذهن نزديك مىكند [1]
[1] براى توضيح بيشتر در اين زمينهها
به كتاب" معاد و جهان پس از مرگ" مراجعه فرمائيد.
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 12 صفحه : 412