زمينه است، تا روشن شود امتيازات دنياى مادى، و مقامات مختلف آن كمترين تاثيرى در جدا كردن صفوف رهروان راه حق ندارد كه راه حق راه توحيد است و راه توحيد راه يگانگى همه انسانها است.

ه: امدادهاى شگفت‌آور الهى به هنگام بروز بحرانها نتيجه ديگرى است كه به ما مى‌آموزد، ديديم كه چگونه خداوند اصحاب كهف را براى نجات از آن شرائط نامطلوب اجتماعى، سالها در خواب عميق فرو برد، و در زمان مساعدى از خواب بيدار كرد، زمانى كه از آنها به عنوان جمعى از قهرمانان راه توحيد قدردانى كردند، و نيز ديديم در اين مدت چگونه بدنهاى آنها را از گزند حوادث حفظ كرد، و رعب و وحشت را سپرى براى محافظت آنها در مقابل مهاجمين قرار داد.

و: آنها در اين داستان درس" پاكى تغذيه" حتى در سخت‌ترين شرائط را به ما آموختند، چرا كه غذاى جسم انسان اثر عميقى در روح و فكر و قلب انسان دارد، و آلوده شدن به غذاى حرام و ناپاك انسان را از راه خدا و تقوى دور مى‌سازد.

ز: لزوم تكيه بر مشيت خدا، و استمداد از لطف او، و گفتن" انشاء اللَّه" در خبرهايى كه از آينده مى‌دهيم، درس ديگرى بود كه در ضمن اين داستان آموختيم.

ح: ديديم كه قرآن از آنها به عنوان" جوانمردان" (فتية) ياد مى‌كند، در حالى كه طبق بعضى از روايات آنها از نظر سن، جوان نبودند، و اگر قبول كنيم كه آنها در آغاز وزيران شاه جبار بودند نيز مى‌توان پذيرفت كه سن و سالى داشتند، اين نشان مى‌دهد كه منطق قرآن در مورد جوانى همان رعايت اصول جوانمردى، يعنى پاكى، گذشت، شهامت و رشادت است.

ط: لزوم بحث منطقى در برخورد با مخالفان درس آموزنده ديگر اين داستان است، چرا كه آنها به هنگامى كه مى‌خواستند آئين شرك‌آلود محيطشان‌