در آيات فوق آمده است هم تاكيدى است بر استقامت و اعتدال قرآن و خالى بودن از هر گونه ضد و نقيض، و هم اشاره‌اى است به جاودانى بودن اين كتاب بزرگ آسمانى و هم الگو بودن براى حفظ اصالتها و اصلاح كژيها و پاسدارى از احكام خداوند و عدالت و فضيلت بشر.

اين صفت (قيم) در واقع اشتقاقى است از صفت قيوميت پروردگار كه به مقتضاى آن خداوند حافظ و نگاهبان همه موجودات و اشياء جهان است،" ما به تو قائم چو تو قائم بذات"! قرآن كه كلام خدا است نيز همين حال را دارد.

قابل توجه اينكه توصيف به" قيم" در آيات قرآن كرارا در مورد آئين اسلام آمده است و حتى به پيامبر ص دستور داده شده است كه" خود را هماهنگ با دين قيم و صاف و مستقيم سازد" (فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ الْقَيِّمِ‌) (آيه 43 روم).

آنچه در بالا در تفسير" قيم" گفته شد معنى جامعى است كه تفسيرهاى مختلفى را كه مفسران گفته‌اند همه را در برمى‌گيرد: چه اينكه بعضى آن را به معنى كتابى كه هرگز نسخ نمى‌شود تفسير كرده‌اند، و بعضى به معنى حافظ كتب پيشين، و بعضى به معنى برپادارنده امور دين، و بعضى به معنى كتابى كه در آن اختلاف و تناقض نيست، ولى همه اين معانى در آن مفهوم جامع كه گفتيم جمع است.

بعضى از مفسران جمله" لَمْ يَجْعَلْ لَهُ عِوَجاً" را به معنى فصاحت الفاظ قرآن دانسته‌اند، در حالى كه" قيما" را به معنى بلاغت و استقامت محتواى آن گرفته‌اند [1] ولى دليل روشنى بر اين تفاوت در دست نيست، و بيشتر به نظر ميرسد كه اين دو، تاكيد يكديگر باشد، با اين تفاوت كه" قيم" مفهوم گسترده‌ترى دارد يعنى علاوه بر مفهوم استقامت ذاتى مفهوم پاسدارى و اصلاح و نگهدارى‌

[1]" روح المعانى" جزء 15 ذيل آيه مورد بحث.