3- عدم انطباق بزرگ و كوچك‌

فرض كنيد كنار درياى زيبايى نشسته‌ايم چند قايق كوچك و يك كشتى عظيم روى امواج آب در حركتند، آفتاب را مى‌بينيم كه از يك سو غروب مى‌كند و ماه را مى‌بينيم كه از سوى ديگر در حال طلوع كردن است.

مرغهاى زيباى دريايى دائما روى آب مى‌نشينند و برمى‌خيزند، در يك سمت، كوه عظيمى سر به آسمان كشيده است.

اكنون، لحظاتى چشم خود را مى‌بنديم و آنچه را ديده‌ايم در ذهن خود مجسم مى‌نمائيم: كوه با همان عظمت، دريا با همان وسعت، و كشتى عظيم با همان بزرگى كه دارد در ذهن ما مجسم مى‌شوند، يعنى همانند تابلوى فوق العاده بزرگى در برابر روح ما يا در درون روح ما وجود دارند.

حالا اين سؤال پيش مى‌آيد كه جاى اين نقشه بزرگ كجا است؟ آيا سلولهاى فوق العاده كوچك مغزى مى‌توانند چنين نقشه عظيمى را در خود بپذيرند؟

مسلما نه، بنا بر اين بايد ما داراى بخش ديگرى از وجود باشيم كه ما فوق اين ماده جسمانى است و آن قدر وسيع است كه تمام اين نقشه‌ها را در خود جاى مى‌دهد.

آيا نقشه يك عمارت 500 مترى را مى‌توان روى يك زمين چند ميليمترى پياده كرد؟

مسلما پاسخ اين سؤال منفى است، چون يك موجود بزرگتر با حفظ بزرگى خود منطبق بر موجود كوچكى نمى‌شود، لازمه انطباق اين است كه يا مساوى آن باشد يا كوچكتر از آن كه بتواند روى آن پياده شود.

با اينحال چگونه ما مى‌توانيم نقشه‌هاى ذهنى فوق العاده بزرگى را در سلولهاى كوچك مغزى خود جاى دهيم؟

ما مى‌توانيم كره زمين را با همان كمربند چهل ميليون متريش در ذهن ترسيم كنيم، ما مى‌توانيم كره خورشيد را كه يك ميليون و دويست هزار مرتبه‌