خدا در ذيل آيات سوره دخان خواهد آمد.

بدون شك شجره زقوم، هيچ شباهتى با درختان اين دنيا ندارد، و به همين دليل از لابلاى آتش مى‌رويد، بديهى است ما تنها از اين گونه مسائل كه مربوط به جهان ديگر است شبحى را درك مى‌كنيم.

ولى مشركان قريش، اين تعبير قرآن را بخاطر جهل و نادانى به باد مسخره مى‌گرفتند، ابو جهل مى‌گفت: محمد ص شما را به آتشى تهديد مى‌كند كه سنگها را مى‌سوزاند، سپس چنين مى‌پندارد كه در دوزخ، درخت مى‌رويد! و نيز از ابو جهل نقل شده كه به عنوان سخريه، خرما و كره، حاضر مى‌كرد و مى‌خورد و به ياران خود مى‌گفت از اين بخوريد كه" زقوم" همين است! (روح المعانى ذيل آيه) روى همين جهت، قرآن در آيات مورد بحث، اين شجره ملعونه را وسيله‌اى براى آزمايش مردم معرفى مى‌كند، چرا كه مشركان لجوج آن را به سخريه مى‌گيرند و مؤمنين راستين در برابر آن تسليمند.

ممكن است سؤال شود كه اين شجره در قرآن به عنوان" شجره ملعونه" نيامده است؟

در پاسخ مى‌گوئيم ممكن است منظور لعن خورندگان آن باشد، بعلاوه لعن چيزى جز بعد از رحمت خدا نيست، و بديهى است چنين درختى، از رحمت پروردگار بسيار دور است.

ب-" شجره ملعونه" قوم سركش يهود هستند، آنها همانند درختى هستند با شاخ و برگ فراوان اما مطرود درگاه پروردگار.

ج- در بسيارى از تفسيرهاى شيعه و اهل تسنن نقل شده كه" شجره ملعونه"، بنى اميه هستند.

فخر رازى در تفسير خود روايتى در اين زمينه از ابن عباس مفسر معروف‌