مى‌گويند به خدا دروغ مى‌بندى! اما اكثر آنها حقيقت امر را نمى‌دانند" (وَ إِذا بَدَّلْنا آيَةً مَكانَ آيَةٍ وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِما يُنَزِّلُ قالُوا إِنَّما أَنْتَ مُفْتَرٍ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لا يَعْلَمُونَ‌).

حقيقت اين است كه: مشركان درك نمى‌كنند كه وظيفه قرآن چيست؟

و چه رسالتى بر عهده دارد؟ آنها نمى‌دانند كه قرآن در پى ساختن يك جامعه انسانى است، جامعه‌اى پيشرو، آباد و آزاد، با معنويت عالى، آرى‌ أَكْثَرُهُمْ لا يَعْلَمُونَ‌.

با اين حال بديهى است كه اين نسخه الهى كه براى نجات جان اين بيماران نوشته شده است گاهى نياز به تبديل و تعويض دارد، امروز بايد، نسخه‌اى داده شود، فردا بايد تكامل يابد، و سرانجام نسخه نهايى صادر گردد.

آرى آنها از اين حقايق بى‌خبرند و از شرائط نزول قرآن، بى‌اطلاع، و گرنه مى‌دانستند" نسخ" پاره‌اى از دستورات و آيات قرآن، يك برنامه دقيق و حساب شده تربيتى است كه بدون آن، هدف نهايى و نيل به تكامل تامين نمى‌شود، به همين دليل آنها چنين مى‌پنداشتند كه اين امر، دليل بر تناقض گويى پيامبر ص و يا افترا بستن به خدا است.

در حالى كه مساله نسخ براى جامعه‌اى كه در حال انتقال از يك مرحله بسيار منحط، به مراحل عالى است، امرى است اجتناب ناپذير، چه اينكه بسيار مى‌شود كه انتقال دفعى غير ممكن است، و بايد مرحله به مرحله، صورت گيرد.

آيا يك بيمارى مزمن را مى‌توان در يك روز معالجه كرد؟ يا يك معتاد به مواد مخدر را كه سالها است به آن آلوده شده است در يك روز درمان نمود؟، آيا جز اين است كه بايد در اين ميان، مراحل انتقالى وجود داشته باشد؟

و آيا نسخ چيزى جز برنامه‌هاى موقت در دورانهاى انتقالى است؟! (در مورد نسخ در جلد اول ذيل آيه 36 سوره بقره بحث كرده‌ايم).