اين احتمال نيز وجود دارد كه منظور همه جنبندگان باشد، زيرا مى‌دانيم جنبندگان روى زمين معمولا براى انسان آفريده شده‌اند چنان كه قرآن مى‌گويد:

هُوَ الَّذِي خَلَقَ لَكُمْ ما فِي الْأَرْضِ جَمِيعاً" او خدايى است كه آنچه را در روى زمين است به خاطر شما آفريد" (بقره- 29).

هنگامى كه انسانها از ميان بروند، فلسفه وجود جنبندگان ديگر، نيز از ميان خواهد رفت و نسل آنها قطع مى‌شود.

در اينجا اين سؤال پيش مى‌آيد كه اگر ما به عموميت و وسعت مفهوم آيه بنگريم نتيجه‌اش آن خواهد بود كه هيچ انسانى در روى زمين، غير ظالم وجود ندارد، و هر كسى به سهم خود مرتكب ستمى شده است، كه اگر بنا بر مجازات سريع و فورى باشد، دامان همه را خواهد گرفت، با اينكه مى‌دانيم نه تنها پيامبران و امامان كه معصومند مصداق چنين ظلمى نيستند، بلكه در هر عصر و زمان گروهى از نيكان و پاكان و مجاهدان راستين هستند كه حسنات آنها مسلما بر سيئات كوچكشان برترى دارد و قطعا مستحق مجازات نابود كننده نيستند.

پاسخ اين سؤال را چنين مى‌توان گفت كه آيه يك حكم نوعى را بيان مى‌كند، نه عمومى و همگانى و نظير اين تعبير در ادبيات عرب و غير عرب نيز ديده مى‌شود، اين شعر معروف را غالبا شنيده‌ايم:

و نيز شاعر مى‌گويد:

شاهد اين استثناء آيه 32 سوره فاطر است كه مى‌فرمايد: ثُمَّ أَوْرَثْنَا الْكِتابَ الَّذِينَ اصْطَفَيْنا مِنْ عِبادِنا فَمِنْهُمْ ظالِمٌ لِنَفْسِهِ وَ مِنْهُمْ مُقْتَصِدٌ وَ مِنْهُمْ‌