اينهمه نعمتها سجده كرد؟ يا موجوداتى كه خود مخلوق ناچيزى بيش نيستند و هرگز خلقتى نداشته و ندارند.

سر تا پاى وجود شما غرق نعمتهاى او است، در هر نفس كه فرو مى‌رود و بر مى‌آيد نه تنها دو نعمت كه هزاران نعمت موجود است و بر هر نعمتى شكرى واجب، هر دقيقه‌اى كه از عمر ما مى‌گذرد حيات و سلامت ما مديون فعاليت مليونها موجود زنده در درون بدنمان و مليونها موجود جاندار و بى‌جان در بيرون بدنمان است كه بدون فعاليت آنها ادامه حيات حتى يك لحظه ممكن نيست.

اصولا ما از وجود همه نعمتها، آگاه نيستيم و هر قدر دامنه علم و دانش بشرى گسترده‌تر مى‌شود افقهاى تازه‌اى از اين نعمتها بر ما گشوده خواهد شد، افقهايى كه كرانه‌هاى آنها هم چنان ناپيدا است، آيا با اين حال قدرت احصاى نعمتهاى خدا را داريم؟! اكنون اين سؤال پيش مى‌آيد كه پس ما چگونه مى‌توانيم حق شكر او را ادا كنيم؟ آيا با اين حال در زمره ناسپاسان نيستيم؟

پاسخ اين سؤال را قرآن در آخرين جمله اين آيه بيان مى‌كند و مى‌گويد" خداوند غفور و رحيم است" (إِنَّ اللَّهَ لَغَفُورٌ رَحِيمٌ‌).

آرى خدا مهربانتر و بزرگوارتر از آنست كه شما را به خاطر عدم توانايى بر شكر نعمتهايش مؤاخذه يا مجازات كند، همين قدر كه بدانيد سر تا پاى شما غرق نعمت او است و از اداى حق شكرش عاجزيد و عذر تقصير به پيشگاهش بريد، نهايت شكر او را انجام داده‌ايد.