نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 11 صفحه : 128
روى گرداندن
از چيزى گاهى به خاطر بىاعتنايى و قهر كردن و مانند آنست، و گاهى به خاطر عفو و
گذشت بزرگوارانه، لذا در آيه فوق بلافاصله آن را با كلمه جميل (زيبا) توصيف مىكند
تا معنى دوم را برساند.
در روايتى از
امام على بن موسى الرضا ع مىخوانيم كه در تفسير اين آيه فرمود:
العفو من
غير عتاب:
"
منظور، عفو كردن خالى از مؤاخذه و سرزنش است" [1]
نظير اين حديث از امام زين العابدين ع نيز نقل شده است [2]
***
آيه بعد- به طورى كه جمعى از مفسران گفتهاند- در واقع به منزله دليلى بر لزوم
گذشت و عفو و صفح جميل است، مىگويد:" پروردگار، آفريننده و آگاه است" (إِنَّ
رَبَّكَ هُوَ الْخَلَّاقُ الْعَلِيمُ).
او مىداند
كه همه مردم يكسان نيستند، او از اسرار درون و طبايع و ميزان رشد فكرى و احساسات
مختلف آنها با خبر است، نبايد از همه آنها انتظار داشته باشى كه يكسان باشند بلكه
بايد با روحيه عفو و گذشت با آنها برخورد كنى تا تدريجا تربيت شوند، به راه حق
آيند.
البته اين
سخن به آن معنى نيست كه مردم در راه و روش خود و اعمالى كه انجام مىدهند مجبورند
بلكه صرفا اشاره به يك دستور تربيتى است كه مربوط به تفاوت تفكر و استعدادها
مىباشد.
ذكر اين نكته
نيز لازم است كه بعضى تصور كردهاند، اين دستور مخصوص دوران زندگى پيامبر ص در مكه
بوده است، و پس از آنكه به مدينه هجرت نمود و مسلمانان قدرت يافتند اين دستور نسخ
شد و دستور جهاد جاى آن را گرفت.
ولى با توجه
به اينكه اين دستور در سورههاى مدنى نيز آمده (مانند سوره