" و منظور اين است كه صاحبان مغز و انديشه متذكر شوند" (وَ لِيَذَّكَّرَ أُولُوا الْأَلْبابِ‌).

نكته‌ها:

1- تبديل زمين و آسمان، به زمين و آسمان ديگر

در آيات بالا خوانديم كه در رستاخيز اين زمين به زمين ديگر تبديل مى‌شود و همچنين آسمانها به آسمانهاى ديگر.

آيا منظور از اين تبديل، تبديل ذات است، يعنى به كلى اين زمين نابود مى‌شود و زمين ديگرى آفريده خواهد شد و قيامت در آن بر پا مى‌گردد؟ و يا منظور تبديل صفات است به اين معنى كه اين كره خاكى و همچنين آسمانها ويران مى‌گردند و بر ويرانه‌هاى آنها زمين و آسمانى نو و تازه آفريده مى‌شود؟ كه نسبت به اين زمين و آسمان در سطحى بالاتر از نظر تكامل قرار دارند.

ظاهر بسيارى از آيات قرآن معنى دوم را تعقيب مى‌كند.

در سوره فجر آيه 21 مى‌خوانيم‌ كَلَّا إِذا دُكَّتِ الْأَرْضُ دَكًّا دَكًّا:" زمانى فرا مى‌رسد كه زمين در هم كوبيده مى‌شود".

و در سوره" زلزال" كه سخن از پايان جهان و آغاز قيامت است چنين مى‌خوانيم‌ إِذا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ زِلْزالَها وَ أَخْرَجَتِ الْأَرْضُ أَثْقالَها:" در آن زمان كه زمين به زلزله مى‌افتد و سنگينى‌هاى درونش بيرون مى‌ريزد".

و در سوره حاقه آيه 14 و 15 مى‌خوانيم‌ وَ حُمِلَتِ الْأَرْضُ وَ الْجِبالُ فَدُكَّتا دَكَّةً واحِدَةً فَيَوْمَئِذٍ وَقَعَتِ الْواقِعَةُ:" زمين و كوه‌ها از جا برداشته مى‌شوند و در هم كوبيده مى‌شوند و در آن روز آن واقعه بزرگ تحقق مى‌يابد".

و در سوره طه آيه 105 تا 108 مى‌خوانيم‌ وَ يَسْئَلُونَكَ عَنِ الْجِبالِ فَقُلْ يَنْسِفُها رَبِّي نَسْفاً- فَيَذَرُها قاعاً صَفْصَفاً- لا تَرى‌ فِيها عِوَجاً وَ لا أَمْتاً- يَوْمَئِذٍ