مى‌گيرد و انسانها با تعليم و تربيت آنان در مسير تكامل پيش مى‌روند، شاهد آن نيز در قرآن فراوان است از جمله مى‌خوانيم: وَ جَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنا:

" آنها را راهنمايانى قرار داديم كه به فرمان ما مردم را هدايت مى‌كنند" (انبياء- 73).

مسلمان قرآن براى هدايت همه جهانيان نازل شده، ولى چرا در آيه فوق هدايت قرآن مخصوص پرهيزكاران معرفى گرديده؟

علت آن اين است كه تا مرحله‌اى از تقوا در وجود انسان نباشد (مرحله تسليم در مقابل حق و پذيرش آنچه هماهنگ با عقل و فطرت است) محال است انسان از هدايت كتابهاى آسمانى و دعوت انبياء بهره بگيرد.

به تعبير ديگر: افراد فاقد ايمان دو گروهند: گروهى هستند كه در جستجوى حقند و اين مقدار از تقوا در دل آنها وجود دارد كه هر جا حق را ببينند پذيرا مى‌شوند.

گروه ديگرى افراد لجوج و متعصب و هوا پرستى هستند كه نه تنها در جستجوى حق نيستند بلكه هر جا آن را بيابند براى خاموش‌كردنش تلاش مى‌كنند.

مسلما قرآن و هر كتاب آسمانى ديگر تنها به حال گروه اول مفيد بوده و هست و گروه دوم از هدايت آن بهره‌اى نخواهند گرفت.

و باز به تعبير ديگر: علاوه بر" فاعليت فاعل"" قابليت قابل" نيز شرط است، هم در هدايت تكوينى و هم در هدايت تشريعى.

زمين شوره‌زار هرگز سنبل بر نيارد، اگر چه هزاران مرتبه باران بر آن ببارد، بلكه بايد زمين آماده باشد تا از قطرات زنده كننده باران بهره گيرد.

سرزمين وجود انسانى نيز تا از لجاجت و عناد و تعصب پاك نشود، بذر هدايت را نمى‌پذيرد، و لذا خداوند مى‌فرمايد:" قرآن هادى و راهنماى متقيان است".