است، نعمتها و رحمتهايى نزد پروردگار است كه جز با دعا نمى‌توان به آن رسيد! و بدان هر در را كه بكوبى عاقبت گشوده خواهد شد"! [1] آرى او به ما نزديك است، چگونه ممكن است از ما دور باشد در حالى كه ميان ما و قلب ما جاى او است! (وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ‌) (سوره انفال آيه 24).

1- فلسفه دعا و نيايش‌

آنها كه حقيقت و روح دعا و اثرات تربيتى و روانى آن را نشناخته‌اند ايرادهاى گوناگونى به مساله دعا دارند:

گاه مى‌گويند: دعا عامل تخدير است، چرا كه مردم را بجاى فعاليت و كوشش و استفاده از وسائل پيشرفت و پيروزى، به سراغ دعا مى‌فرستد، و به آنها تعليم مى‌دهد كه بجاى همه اين تلاشها دعا كنند! و گاه مى‌گويند: اصولا آيا دعا كردن فضولى در كار خدا نيست؟! خدا هر چه را مصلحت بداند انجام مى‌دهد، او به ما محبت دارد، مصالح ما را بهتر از خود ما مى‌داند، پس چرا ما هر ساعت مطابق دلخواه خود از او چيزى بخواهيم؟! و زمانى مى‌گويند: از همه اينها گذشته آيا دعا منافات با مقام رضا و تسليم در برابر اراده خداوند ندارد؟

آنها كه چنين ايرادهايى را مطرح مى‌كنند از آثار روانى، اجتماعى و تربيتى و معنوى دعا و نيايش غافلند؟ زيرا انسان براى تقويت اراده و بر طرف كردن ناراحتيها به تكيه گاهى احتياج دارد، دعا چراغ اميد را در انسان روشن مى‌سازد.

[1] اصول كافى جلد 2 صفحه 468.