و پير زنان و بيماران مزمن كه بهبودى براى آنها نيست) لازم نيست مطلقا روزه بگيرند، بلكه بايد بجاى آن كفاره بدهند، مسكينى را اطعام كند" (وَ عَلَى الَّذِينَ يُطِيقُونَهُ فِدْيَةٌ طَعامُ مِسْكِينٍ‌) [1]" و آن كس كه مايل باشد بيش از اين در راه خدا اطعام كنند براى او بهتر است" (فَمَنْ تَطَوَّعَ خَيْراً فَهُوَ خَيْرٌ لَهُ‌) [2] و بالاخره در پايان آيه اين واقعيت را بازگو مى‌كند كه" روزه گرفتن براى شما بهتر است اگر بدانيد" (وَ أَنْ تَصُومُوا خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ‌).

گرچه بعضى خواسته‌اند اين جمله را دليل بر اين بگيرند كه روزه در آغاز تشريع، واجب تخييرى بوده و مسلمانان مى‌توانستند روزه بگيرند يا بجاى آن" فديه" بدهند تا تدريجا به روزه گرفتن عادت كنند و بعد اين حكم نسخ‌

[1]" يطيقونه" از ماده" طوق" در اصل به معنى حلقه‌اى است كه به گردن مى‌اندازند و يا بطور طبيعى در گردن وجود دارد (مانند حلقه رنگين گردن بعضى از پرندگان) سپس به معنى نهايت توانايى به كار رفته است، جمله" يطيقونه" در اينجا با توجه به اينكه ضمير آخر آن به روزه بر مى‌گردد مفهومش اين است كه براى انجام روزه نهايت توانايى خود را بايد به كار برند يعنى شديدا به زحمت بيفتند، و اين در مورد پيران و بيماران غير قابل علاج مى‌باشد، بنا بر اين آنها از حكم روزه معافند، و تنها بجاى آن فديه مى‌پردازند (ولى بيمارانى كه بهبودى مى‌يابند موظفند قضاى روزه را بگيرند).

بعضى نيز گفته‌اند مفهوم جمله" يطيقونه" اين است كه در گذشته توانايى داشته‌اند (كانوا يطيقونه) و الان توانايى ندارند (در بعضى از روايات نيز همين معنى آمده است).

به هر حال حكم بالا نسخ نشده و امروز هم به قوت خود باقى است و اينكه بعضى گفته‌اند روزه در آغاز به صورت واجب تخييرى بوده و مردم مى‌توانستند روزه بگيرند و يا فديه بدهند با قرائن موجود در آيه نمى‌سازد و دليلى بر آن نداريم.

[2] بعضى جمله" تطوع خير" را اشاره به روزه‌هاى مستحبى مى‌دانند و بعضى ديگر گفته‌اند مفهوم جمله اين است كه با توجه به اهميت و فلسفه روزه بايد آن را از روى ميل و رغبت انجام داد نه از روى كراهت و اجبار.