نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 31
عقل ميدانند
مانند فرشتگان و انسانها و جن.
اين احتمال
نيز وجود دارد كه اين جمع بخاطر تغليب باشد (منظور از تغليب اين است كه مجموعهاى
از صاحبان صفات مختلف را با وصف صنف برتر توصيف كنيم).
7- نويسنده
تفسير" المنار" ميگويد: از جد ما امام صادق ع كه رضوان خدا بر او باد
چنين نقل شده كه مراد از" عالمين" تنها انسانها هستند.
سپس اضافه
مىكند در قرآن نيز" عالمين" بهمين معنا آمده است مانند"
لِيَكُونَ لِلْعالَمِينَ نَذِيراً": خداوند قرآن را بر بندهاش
فرستاد تا جهانيان را انذار كند (سوره فرقان آيه 1) [1]
ولى اگر موارد استعمال عالمين را در قرآن در نظر بگيريم خواهيم ديد كه هر چند
كلمه" عالمين" در بسيارى از آيات قرآن به معنى انسانها آمده است ولى در
پارهاى از موارد معنى وسيعترى دارد، و انسانها و موجودات ديگر جهان را در بر
مىگيرد، مانند" فَلِلَّهِ الْحَمْدُ رَبِّ السَّماواتِ وَ
رَبِّ الْأَرْضِ رَبِّ الْعالَمِينَ":" ستايش مخصوص خدا
است كه مالك و پروردگار آسمانها و زمين، مالك و پروردگار جهانيان است" (جاثيه
آيه 36).
و
مانند" قالَ فِرْعَوْنُ وَ ما رَبُّ الْعالَمِينَ قالَ رَبُّ
السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما بَيْنَهُمَا":"
فرعون گفت پروردگار عالميان چيست؟ موسى در پاسخ گفت پروردگار آسمانها و زمين و
آنچه ميان اين دو است" (آيه 23 و 24 سوره شعراء).
جالب اينكه
در روايتى كه صدوق در كتاب" عيون الاخبار" از على ع نقل كرده چنين
مىخوانيم:" كه امام ع در ضمن تفسير آيه"
الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِينَ" فرمود:
رَبِّ الْعالَمِينَ هم الجماعات، من كل مخلوق من الجمادات و
الحيوانات:" رَبِّ الْعالَمِينَ اشاره به
مجموع همه مخلوقات است اعم از موجودات