نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 149
ساختن حقايق و دلنشين كردن مطالب مختلف دارد:
گاه مىشود ذكر يك مثال مناسب آن چنان راه را نزديك و" ميان بر"
مىكند كه زحمت استدلالات فلسفى زيادى را از دوش گوينده و شنونده بر مىدارد.
و مهمتر اينكه: براى تعميم و گسترش مطالب پيچيده علمى در سطح عموم راهى جز
استفاده از مثالهاى مناسب نيست.
نقش مثال را در خاموش كردن افراد لجوج و بهانهگير نيز نمىتوان انكار كرد.
و به هر حال تشبيه" معقول" به" محسوس" يكى از طرق مؤثر
تفهيم مسائل عقلى است.
(البته همانگونه كه گفتيم مثال بايد
مناسب باشد و گرنه گمراه كننده و به همان اندازه خطرناك و دور كننده از مقصد خواهد
بود).
روى همين جهات در قرآن به مثالهاى زيادى برخورد مىكنيم كه هر يك از ديگرى
جالبتر و شيرينتر و مؤثرتر است، چرا كه قرآن كتابى است براى همه انسانها در هر سطح
و هر پايهاى از تفكر و معلومات، كتابى است در نهايت فصاحت و بلاغت [1]
***
2- چرا مثال به پشه؟
گر چه بهانهجويان، خردى و كوچكى پشه يا مگس را وسيله استهزاء و ايراد به آيات
قرآن قرار داده بودند، اما اگر آنها كمى انصاف و درك و شعور مىداشتند و در
ساختمان اين حيوان بسيار كوچك مىانديشيدند مىفهميدند كه يك دنيا دقت و ظرافت در
ساختمان آن به كار رفته كه عقل در آن حيران مىماند.
[1] در زمينه نقش مثال در زندگى
انسانها ذيل آيه 17 سوره رعد بحث مشروحى آمده است (به جلد دهم تفسير نمونه صفحه
172 مراجعه فرمائيد)
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 149