خط نفاق در هر عصر و زمانى، در برابر خط انقلابهاى راستين وجود داشته و دارد به منافقان همه اعصار و قرون گسترش مى‌يابد، و ما با چشم خود تمام اين نشانه‌ها را يك به يك و مو به مو در مورد منافقان عصر خويش، مى‌يابيم، سرگردانى آنها، وحشت و اضطرابشان و خلاصه بى‌پناهى و بدبختى و سيه‌روزى و رسوايى آنها را درست همانند همان مسافرى كه قرآن به روشنترين وجهى حال او را ترسيم كرده است مشاهده مى‌كنيم.

در اينكه ميان مثال دوم و اول در آيات فوق چه تفاوتى است؟، در اينجا دو تفسير وجود دارد.

نخست اينكه: آيه اول (مَثَلُهُمْ كَمَثَلِ الَّذِي ...) اشاره به منافقانى است كه در آغاز وارد، صف مؤمنان راستين شده بودند و حقيقتا ايمان آوردند، اما اين ايمان مستقر و پا بر جا نبود و به نفاق گرائيدند.

و اما مثال دوم (أَوْ كَصَيِّبٍ مِنَ السَّماءِ ...) حال منافقانى را بازگو مى‌كند كه از آغاز در همان صف نفاق بودند و حتى براى يك لحظه هم ايمان نياوردند.

ديگر اينكه: مثال اول بازگو كننده حال افراد است، و مثال دوم مجسم كننده وضع محيطها، لذا در اول مى‌فرمايد مَثَلُهُمْ كَمَثَلِ الَّذِي ... (مثل آنها مانند كسى است كه ...) و در مثال دوم مى‌گويد:" أَوْ كَصَيِّبٍ مِنَ السَّماءِ فِيهِ ظُلُماتٌ وَ رَعْدٌ وَ بَرْقٌ‌":" مانند باران پرپشتى كه از آسمان فرو مى‌ريزد، و در آن، ظلمت و رعد و برق است" اشاره به محيط وحشتزا و پرخوف و خطرى است كه منافقان در آن زندگى داشتند.