گرديده و رسول خدا 6 (بخاطر امتثال آن) از آنچه كه به افراد داده بود پنج يك را دوباره پس گرفت، اين است آن معنا و ترتيبى كه از ضميمه كردن آيات مربوط به انفال به يكديگر استفاده مى‌شود.

[بيان عدم منافات بين آيات مربوط به غنيمت و خمس با آيه: (قُلِ الْأَنْفالُ لِلَّهِ وَ الرَّسُولِ‌) ]

پس اينكه فرمود:(يَسْئَلُونَكَ عَنِ الْأَنْفالِ) به ضميمه قرائنى كه در سياق كلام است اين معنا را به دست مى‌دهد كه سؤال كنندگان، اين سؤال را وقتى كردند كه پيش خود خيال كرده بودند مالك غنيمت هستند و اختلافشان در اين بود كه مالك آن كدام طايفه است، و يا در اين بود كه به چه نحو مالك مى‌شوند، و به چه ترتيبى در ميانشان تقسيم مى‌شود، و يا در هر دو جهت اختلاف داشته‌اند.

و جمله‌(قُلِ الْأَنْفالُ لِلَّهِ وَ الرَّسُولِ) جواب پرسش ايشان است، كه مى‌فرمايد: انفال ملك كسى از ايشان نيست، بلكه ملك خدا و رسول او است كه به هر مصرفى بخواهند مى‌رسانند، و اين بيان ريشه اختلافى كه در ميان آنان رخنه كرده بود بركند و بكلى از بين برد.

و از همين بيان به خوبى برمى‌آيد كه آيه شريفه ناسخ آيه‌(فَكُلُوا مِمَّا غَنِمْتُمْ ...) نيست، بلكه مبين معناى آن و تفسير آن است، و جمله فكلوا كنايه از مالكيت قانونى ايشان به غنيمت نيست، بلكه مراد از آن اذن در تصرف ايشان در غنيمت و تمتعشان از آن است، مگر اينكه رسول خدا 6 آن را در ميان ايشان تقسيم كند، كه در اينصورت البته مالك مى‌شوند.

و نيز روشن مى‌گردد كه آيه‌(وَ اعْلَمُوا أَنَّما غَنِمْتُمْ مِنْ شَيْ‌ءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِي الْقُرْبى‌ ...) ناسخ براى آيه‌(قُلِ الْأَنْفالُ لِلَّهِ وَ الرَّسُولِ) نيست، بلكه تاثيرى كه نسبت به جهادكنندگان دارد اين است كه ايشان را از خوردن و تصرف در تمامى غنيمت منع مى‌كند، چون بعد از نزول‌(الْأَنْفالُ لِلَّهِ وَ الرَّسُولِ)- و با اينكه قبلا دانسته بودند كه انفال ملك خدا و رسول است- و از آيه‌(أَنَّما غَنِمْتُمْ) غير اين را نمى‌فهميدند، و آيه‌(قُلِ الْأَنْفالُ لِلَّهِ وَ الرَّسُولِ) هم غير اين را نمى‌رساند كه اصل ملك انفال از خدا و رسول است، بدون اين كه كوچكترين تعرضى نسبت به كيفيت تصرف در آن و جواز خوردن و تمتع از آن را داشته باشد، خوب، وقتى متعرض اين جهات نبود، پس با آيه‌(أَنَّما غَنِمْتُمْ ...) هيچ منافاتى ندارد تا كسى بگويد آيه‌(أَنَّما غَنِمْتُمْ ...) ناسخ آن است.

پس از مجموع اين سه آيه اين معنا استفاده مى‌شود كه اصل ملكيت در غنيمت از آن خدا و رسول است، و خدا و رسول چهار پنجم آن را در اختيار جهادكنندگان گذارده‌اند تا با آن ارتزاق نموده، و آن را تملك نمايند، و يك پنجم آن را به خدا و رسول و خويشاوندان رسول و