نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 9 صفحه : 7
براى اين تخصيص نيست،
و اگر نزاع كنندگان در باره غنيمت جنگ بدر هم نزاع داشتهاند قطعا براى اين نبوده
كه خصوص جنگ بدر دخالتى داشته، بلكه براى اين بوده كه بطور كلى حكم اموالى را كه
مسلمين در جهادهاى خود از دشمنان دين به دست مىآورند بپرسند، و اين بسيار روشن
است.
و اگر مورد
آيه اختصاص به غنيمت جنگى دارد موجب نمىشود كه حكم وارد در آن را هم مختص به
موردش كنيم، چون (همه مىدانيم) كه مورد مخصص نيست، پس اطلاق آيه نسبت به هر
درآمدى كه آن را انفال بگويند محفوظ است، نه تنها اختصاص به جنگ بدر ندارد بلكه
اختصاص به غنائم جنگى نيز نداشته و همه درآمدهاى موسوم به نفل را شامل مىشود،
براى اينكه مىفرمايد انفال همهاش مال خدا و رسول او است و احدى از مؤمنين در آن
سهم ندارد چه غنيمت جنگى باشد و چه فيء.
و اما جمله(قُلِ الْأَنْفالُ لِلَّهِ وَ الرَّسُولِ) از ظاهر اين جمله و
همچنين از ظاهر موعظهاى كه بعد از اين جمله كرده و ايشان را به ايمان به خدا
واداشته استفاده مىشود كه خداى تعالى اختلاف ايشان را تنها با همين كه ملكيت
انفال را مخصوص خود و رسولش كرده و از دست ايشان گرفته برطرف ساخته است، و لازمه
اين ظهور اين است كه نزاع اين دو طايفه در اين بوده كه آن طايفه انفال و يا مقدارى
از آن را مخصوص خود مىدانستند، و اين طايفه منكر آن بودهاند، و خداوند سبحان با
سلب ملكيت از هر دو طايفه و اختصاص دادن آن به خود و پيغمبر گرامى خود نزاع ايشان
را حل و فصل نموده، و علاوه، موعظه مىكند به اينكه از اين مشاجره و نزاع دست
بردارند.
و اما اينكه
بعضى گفتهاند به دليل اجماع سربازان جنگى هر غنيمتى را كه در جنگ به دست
بياورند خودشان مالك مىشوند مطلبى است كه بايد در فقه بررسى شود، و مربوط
به فن تفسير نيست.
و كوتاه سخن،
نزاعشان در انفال كاشف از اين است كه قبلا سابقه اين را كه غنيمت از خود ايشان
باشد و يا سابقه ديگرى نظير اين را داشتهاند، چيزى كه هست اين سابقه، حكم مجملى
داشته كه باعث اختلاف ايشان شده، و هر طايفهاى آن را به نفع خود تفسير مىكرده، و
آيات كريمه قرآن اين برداشت ما را تاييد مىكند.
[معنى و
ترتيبى كه از ضميمه ساختن آيات مربوط به انفال استفاده مىشود]
توضيح اينكه،
ارتباط آيات در اين سوره و تصريح به داستان بدر كشف مىكند از اينكه اين سوره
تماميش مربوط به جنگ بدر و كمى پس از آن نازل شده، حتى ابن عباس هم بطورى كه از وى
نقل شده اين سوره را سوره بدر ناميده، و آياتى هم از اين سوره كه
متعرض مساله
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 9 صفحه : 7