نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 9 صفحه : 512
(رَحِيمٌ ) جانب رجاء را قوت مىدهد.
[امر به اخذ زكات از اموال مردم]
(خُذْ مِنْ أَمْوالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَ
تُزَكِّيهِمْ بِها وَ صَلِّ عَلَيْهِمْ إِنَّ صَلاتَكَ سَكَنٌ لَهُمْ وَ اللَّهُ
سَمِيعٌ عَلِيمٌ) كلمه تطهير به معناى برطرف
كردن چرك و كثافت از چيزى است كه بخواهند پاك و صاف شود و آماده نشو و نماء گردد و
آثار و بركاتش ظاهر شود، و كلمه تزكيه به معناى رشد دادن همان چيز
است، بلكه آن را ترقى داده خيرات و بركات را از آن بروز دهد، مانند درخت كه با هرس
كردن شاخههاى زائدش، نموش بهتر و ميوهاش درشتتر مىشود، پس اينكه هم تطهير را
آورد و هم تزكيه را، خيال نشود كه تكرار كرده، بلكه نكته لطيفى در آن رعايت شده
است، پس اينكه فرمود:(خُذْ مِنْ أَمْوالِهِمْ
صَدَقَةً) رسول خدا 6 را امر مىكند به اينكه صدقه را از اموال مردم بگيرد،
و اگر نفرمود: من مالهم بلكه فرمود:(مِنْ أَمْوالِهِمْ) براى اين است كه اشاره كند به اينكه
صدقه از انواع و اصنافى از مالها گرفته مىشود، يك صنف نقدينه، يعنى طلا و نقره، صنف
ديگر اغنام ثلاثه، يعنى شتر و گاو و گوسفند، نوع سوم غلات چهارگانه، يعنى گندم و
جو و خرما و كشمش.
و جمله(تُطَهِّرُهُمْ وَ
تُزَكِّيهِمْ) خطاب به رسول خدا 6 است، نه اينكه وصف
زكات باشد، به دليل اينكه بعدا مىفرمايد: بها يعنى با صدقه، و معناى
آن اين است كه: اى محمد! از اصناف مالهاى مردم زكات بگير، و آنها را پاك و
اموالشان را پر بركت كن.
و كلمه صل از صلاة و به معناى دعا است، و از
سياق استفاده مىشود كه مقصود از اين دعا، دعاى خير به جان و مال ايشان است، هم
چنان كه از سنت چنين به يادگار رسيده كه آن جناب در برابر كسى كه زكات مىداده
چنين دعا مىكرده كه: خدا به مالت خير و بركت مرحمت فرمايد.
و در جمله(إِنَّ صَلاتَكَ سَكَنٌ
لَهُمْ) كلمه سكن به معناى چيزى است كه دل را راحتى و آرامش
بخشد، و منظور اين است كه نفوس ايشان به دعاى تو سكونت و آرامش مىيابد، و اين خود
نوعى تشكر از مساعى ايشان است، هم چنان كه جمله(وَ اللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ) مايه آرامشى است كه دلهاى
مكلفينى كه اين آيه را مىشنوند و يا مىخوانند بوسيله آن سكونت مىيابد.
اين آيه شريفه متضمن حكم زكات مالى است، كه خود يكى از اركان شريعت و
ملت اسلام است، هم ظاهر آيه اين معنا را مىرساند و هم اخبار بسيارى كه از طرق
امامان اهل بيت (ع) و از غير ايشان نقل شده است.
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 9 صفحه : 512