(شَياطِينِهِمْ قالُوا إِنَّا مَعَكُمْ إِنَّما نَحْنُ مُسْتَهْزِؤُنَ )[1].

پس، به شهادت اين آيه معلوم شد كه مقصود از استهزاء همان پنهان داشتن چيزى است كه از برملا شدنش پرهيز دارند، و با در نظر داشتن اينكه صيغه امر در استهزءوا براى تعجيز آمده، معناى آيه چنين مى‌شود: بر نفاق خود ادامه دهيد و بپوشانيد آن چيزى را كه از بر ملا شدنش در مرئى و منظر مردم ترس داريد، ولى بدانيد كه خدا همه آنها را از پرده بيرون مى‌افكند و آنچه را پنهان مى‌داشتيد بر ملا مى‌كند و مردم را به آنچه كه در دلها نهان داشتيد خبردار مى‌سازد .

بنا بر اين، هر چند در صدر آيه مى‌فرمايد: منافقين از نزول سوره‌اى چنين و چنان مى‌ترسيدند و ليكن در حقيقت ترسشان از اين بود كه رسول خدا 6 و مردم از راز دلشان آگاه شوند، پس آيه شريفه مثل اين مى‌ماند كه بفرمايد: منافقين از نازل شدن سوره بيمناكند، به ايشان بگو كه خدا آن را نازل خواهد كرد ، و يا اينكه بفرمايد: منافقين مى‌ترسند راز دلشان بيرون افتد، بگو هر چه مى‌خواهيد دين خدا را استهزاء نمائيد كه خدا به زودى راز شما را فاش كرده، همه را از آنچه در دل نهان داشته‌ايد اطلاع خواهد داد .

اين را بدين جهت گفتيم تا معلوم شود هيچ اشكالى در آيه نيست، و اشكالاتى هم كه كرده‌اند ساقط و بى اعتبار است.

[اشكالاتى كه بر آيه:(يَحْذَرُ الْمُنافِقُونَ ...) ايراد شده و جواب از آنها]

مثلا يكى از آن اشكالات اين است كه: منافقين با اينكه در حقيقت كافر بودند و قرآن را نازل از ناحيه خدا نمى‌دانستند چطور در اين آيه فرموده است منافقين مى‌ترسند سوره‌اى برايشان نازل شود.

اشكال دوم: با اينكه در واقع ايمان نداشتند، چطور صحيح است كه بفرمايد: سوره برايشان نازل شود مگر بر غير پيغمبر و مؤمنين (يعنى بر منافقين) هم سوره نازل مى‌شود؟.

اشكال سوم: ترسيدن از نزول سوره كه خود يك حالت درونى جدى است چطور ممكن است با استهزاء جمع شود؟.

اشكال چهارم: صدر آيه مى‌فرمايد منافقين مى‌ترسند كه سوره‌اى نازل شود آن وقت در ذيل آن مى‌فرمايد: خدا بيرون مى‌كند آنچه را كه از آن مى‌ترسيد و اين در حقيقت مثل اين مى‌ماند كه بفرمايد: و خدا خارج مى‌كند سوره‌اى را و يا خدا خارج خواهد كرد تنزيل‌

[1] وقتى به كسانى كه ايمان آورده‌اند برمى‌خورند مى‌گويند ما ايمان آورده‌ايم، و چون با همفكران ديو نهاد خود خلوت كنند مى‌گويند ما با شمائيم ما از مراوده با مسلمانان منظورى جز استهزاء نداريم. سوره بقره آيه 14