[نقد و رد رواياتى كه مى‌گويند سكينت بر ابو بكر نازل شد]

مؤلف: از آنچه گذشت معلوم شد كه ضمير در عليه به دلالت سياق (و على رغم دو روايت فوق) به رسول خدا 6 برمى‌گردد، و اين دو روايت بخاطر وقفى كه در آنهاست ضعيفند، علاوه بر اينكه در اين دو روايت ابن عباس و حبيب نظريه داده‌اند و نظريه آنها براى ديگران هيچگونه حجيت ندارد.

گذشته از اين، استدلال آن دو به اينكه رسول خدا 6 هيچ آنى خالى از سكينت نبوده استدلالى است ناتمام، زيرا آيه‌(ثُمَّ أَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلى‌ رَسُولِهِ وَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ ...)[1] و همچنين آيه نظير آن كه در سوره فتح و مربوط به داستان حديبيه است، مخالف آن است، چون اين دو آيه تصريح مى‌كنند به اينكه سكينت جديدى در خصوص اين دو مورد يعنى حديبيه و حنين بر آن جناب نازل شده، و به شهادت همين دو آيه در مورد بحث يعنى در داستان غار هم سكينت بر آن جناب نازل شده است‌[2].

و گويا بعضى از مفسرين متوجه اين اشكال شده‌اند لذا استدلال مزبور در روايت را حمل بر معناى ديگرى كرده و گفته‌اند: مقصود از اين استدلال ابن عباس و حبيب اين است كه سكينت در غار ملازم با پيغمبر بوده، و اين خود قرينه است بر اينكه سكينت بر ابى بكر نازل شده، و بعيد هم نيست كه روايت حبيب دلالتش بر اين معنا نزديك‌تر باشد.

مفسر نامبرده بعد از آنكه روايت ابن عباس را اول و روايت حبيب را بعد از آن نقل كرده گفته است:

بعضى از مفسرين لغت و معقول، اين روايت را گرفته و تعليلى را كه در آن است چنين توضيح داده‌اند كه در آن روز براى رسول خدا 6 اضطراب و ترسى جديد و تازه دست نداد (پس سكينت بر ابى بكر نازل شده) . بعضى ديگر اين حرف را چنين تقويت كرده‌اند كه اصل در ضمير است كه به مرجع نزديك‌تر خود برگردد و در آيه مورد بحث به صاحب برمى‌گردد و ليكن اين حرف خيلى دل چسب نيست. بعضى‌[3] ديگر گفته‌اند ضمير به رسول خدا 6 برمى‌گردد، و در نتيجه سكينت بر آن جناب نازل شده، و ليكن نزول سكينت بر آن جناب دليل بر اين نيست كه آن حضرت در آن روز دچار ترس و اضطراب شده باشد اين حرف هم درست نيست، زيرا همين كه مى‌بينيم نزول سكينت عطف شده بر لا تحزن مى‌فهميم كه بخاطر همان ترس و اندوه ابى بكر و بعد از سفارش رسول خدا

[1] سوره توبه آيه 26

[2] ( 2 و 3) تفسير المنار ج 10 ص 429

[3] ( 2 و 3) تفسير المنار ج 10 ص 429