نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 9 صفحه : 365
و خداوند مردمى را كه
كفر بورزند هدايت نمىكند.
بحث روايتى
[ (رواياتى در ذيل آيه:(إِنَّ عِدَّةَ الشُّهُورِ عِنْدَ اللَّهِ
...) و در مورد قانون نسيء)]
در تفسير
عياشى از ابى خالد واسطى روايت كرده كه در ضمن حديثى گفته است:
... آن گاه
حضرت (يعنى ابى جعفر ع) فرمود: پدرم از على بن الحسين از امير المؤمنين (ع) روايت
كرد كه فرموده: رسول خدا 6 بعد از آنكه بيمارىاش شدت يافت فرمود: اى مردم سال
دوازده ماه است، كه چهار ماه آن حرام است، آن گاه با دست خود اشاره كرد: رجب تك و
جداست، و ذى القعده، ذى الحجه و محرم پشت سرهمند[1].
مؤلف: در
بسيارى از روايات تاويلى براى ماههاى دوازدهگانه وارد شده، و آن اينكه منظور از
آنها دوازده امامند، و منظور از چهار ماه حرام، على امير المؤمنين و على بن
الحسين، و على بن موسى، و على بن محمد (ع) اند، و مقصود از سال رسول خدا 6 است،
ليكن انطباق اينگونه روايات با آيه شريفه مخصوصا از نظر سياقى كه در آيه است خالى
از خفا نيست.
و در الدر
المنثور است كه احمد، بخارى، مسلم، ابو داود، ابن منذر، ابن ابى حاتم، ابو الشيخ،
ابن مردويه و بيهقى در كتاب شعب الايمان خود، از ابى بكره روايت كردهاند كه گفت:
رسول خدا 6 در سفر حجش خطبهاى ايراد كرد، و فرمود: بدانيد كه روزگار دور خود را
زد و دوباره بصورتى كه در روز اول خلقت آسمانها و زمين داشت برگشت.
بدانيد كه
سال دوازده ماه است، و چهار ماه از آنها حرام است. سه ماه پشت سر هم، يعنى ذى
القعده، ذى الحجه و محرم، و يك ماه رجب كه منفرد و جدا است و بين ماه شعبان و
جمادى قرار دارد[2].
مؤلف: اين
خطبه از خطبههاى معروف آن حضرت است، و به طرق ديگرى از ابى هريره، ابن عمر، ابن
عباس و ابى حمزه رقاشى از عمويش- كه او نيز تا حدى زمان رسول خدا 6 را درك كرده
بود، و همچنين از ديگران نقل شده است[3].
و مقصود آن
جناب از اينكه فرمود: زمان دور خود را از سر گرفت و به حالتى كه در روز