عمومى‌تر گردد، يكى از آن با دادنش منتفع شود، و ديگرى با گرفتن آن و سومى با عمل كردن روى آن. و اين عمل يعنى كنز و ذخيره كردن مال، در سابق به صورت دفينه كردن آن صورت مى‌گرفته چون بانك و مخازن عمومى در كار نبوده، ناگزير مى‌شدند براى آنكه سوء قصدى بدان نشود آن را در زمين دفن كنند.

اين آيه هر چند از جهت نظم لفظى با آيات قبل كه اهل كتاب را مذمت مى‌كرد و احبار و رهبان ايشان را در خوردن مال مردم به باطل و جلوگيرى از راه خدا توبيخ مى‌نمود متصل مى‌باشد، الا اينكه در لفظ و ظاهر آن هيچ دليلى نيست كه دلالت كند بر اينكه در خصوص اهل كتاب نازل شده باشد.

پس نمى‌توان گفت كه آيه شريفه فقط در باره اهل كتاب نازل شده، و تنها احتكار پول و حبس آن را بر ايشان حرام كرده، و اما مسلمانان مى‌توانند طلا و نقره‌ها را رويهم انباشته نموده و هر طور كه بخواهند در اموال خود رفتار نمايند.

بلكه آيه شريفه عموم احتكار كنندگان را به عذاب شديدى تهديد مى‌كند، و در جمله‌(وَ لا يُنْفِقُونَها فِي سَبِيلِ اللَّهِ) كنز و احتكار را توضيح مى‌دهد و مى‌فهماند آن احتكارى مبغوض خدا است كه مستلزم خوددارى از انفاق در راه او باشد، و در مواردى كه وظيفه انفاق آن مال در راه خدا است، انسان را از انجام آن منع كند.

[حكم حرمت كنز و احتكار ذهب و فضه مخصوص به اهل كتاب نيست و معناى انفاق در راه خدا انفاق در مصالح و ضروريات دينى و اجتماعى است‌]

و بطورى كه از كلام خود خداى تعالى برمى‌آيد انفاق در راه خدا عبارتست از آن انفاقى كه قوام دين بر آن است، بطورى كه اگر در آن مورد انفاق نشود بر اساس دين لطمه وارد مى‌آيد، مانند انفاق در جهاد و در جميع مصالح دينى كه حفظش واجب است، و همچنين آن شؤون اجتماعى مسلمين كه با زمين ماندنش شيرازه اجتماع از هم گسيخته مى‌گردد، و نيز حقوق مالى واجبى كه دين آن را به منظور تحكيم اساس اجتماع تشريع كرده، پس اگر كسى با وجود احتياج اجتماع بهزينه، در باره حوايج ضروريش سرمايه و نقدينه را احتكار و حبس كند او نيز از كسانى است كه در راه خدا انفاق نكرده و بايد منتظر عذابى دردناك باشد، چون او خود را بر خدايش مقدم داشته، و احتياج موهوم و احتمالى خود و فرزندانش را بر احتياج قطعى و ضرورى اجتماع دينى برترى داده است.

اين معنا از نكته‌اى كه در آيه بعدى است استفاده مى‌شود، زيرا در آنجا مى‌فرمايد:

(هذا ما كَنَزْتُمْ لِأَنْفُسِكُمْ-) اين عذاب همان پولهايى است كه براى خود گنجينه كرده بوديد و از اين تعبير به خوبى برمى‌آيد كه توجه عذاب و عتاب بر آنان بخاطر اين است كه خود را در حوايجى كه از آن بيمناك بودند بر خدا و راه او كه همان حيات جامعه انسانى در دنيا و آخرت‌