مى‌كردند (9).

در باره هيچ مؤمنى رعايت هيچ خويشاوندى و عهدى را نمى‌كنند، و ايشان آرى، هم ايشانند تجاوزگران (10).

پس اگر توبه كردند و نماز را بپا داشته و زكات دادند برادران شما در دين خواهند بود و ما آيتها را براى قومى كه بدانند تفصيل مى‌دهيم (11).

و اگر سوگندهاى خود را بعد از عهدشان شكستند و در دين شما طعنه زدند پس كارزار كنيد با پيشوايان كفر كه ايشان پاى بند سوگندهايشان نيستند، شايد بوسيله كارزار دست بردارند (12).

آيا پيكار نمى‌كنيد با مردمى كه سوگندهاى خود را شكستند و آهنگ آن كردند كه رسول را بيرون كنند و ايشان در نخستين بار، جنگ با شما را آغاز كردند. آيا از آنان مى‌ترسيد؟ پس خدا سزاوارتر است از اينكه از وى بترسيد اگر چنانچه مؤمن هستيد (13).

پيكار كنيد با ايشان تا خداوند به دست شما عذابشان داده و خوارشان سازد و شما را عليه ايشان نصرت داده و دلهاى مردمى با ايمان را شفا دهد (14).

و خشم دلهايشان را بزدايد، و خدا از هر كه بخواهد مى‌گذرد و خدا داناى شايسته‌كار است (15).

آيا گمان كرديد كه رها مى‌شويد و هنوز خدا از شما كسانى را كه جهاد كردند و غير از خدا و رسولش و مؤمنان همرازى نگرفتند، نشناخته است و خدا با خبر است به آنچه مى‌كنيد (16).

بيان آيات‌

اين آيات، آغاز دسته‌ايست از آيات كه به نام سوره توبه و يا برائت ناميده شده است.

[اشاره به اختلاف در اينكه سوره توبه سوره‌اى مستقل است يا ملحق به سوره انفال مى‌باشد]

مفسرين در اينكه اين آيات سوره‌ايست مستقل و يا جزء سوره انفال اختلاف كرده‌اند، و اختلافشان در اين باره منتهى مى‌شود به اختلافى كه صحابه و تابعين در اين باره داشته‌اند.

روايت وارده از ائمه اهل بيت (ع) در اين باره نيز مختلف است، چيزى كه هست از نظر صناعت آن دسته از روايات كه دلالت دارد بر اينكه اين آيات ملحقند به سوره انفال رجحان دارد و به نظر قوى مى‌رسد.

آيات اين سوره بر خلاف ساير سوره‌ها كه اواخرش همان منظورى را افاده مى‌كند كه اوائلش افاده مى‌كرد، داراى غرض واحدى نيست.

اول اين سوره مربوط به بيزارى از كفار است، و قسمتى از آن مربوط به قتال با مشركين و قتال با اهل كتاب، و يك قسمت مهمى از آن در باره منافقين صحبت مى‌كند، و آياتى از آن مسلمانان را به قتال تحريك مى‌كند، و عده‌اى متعرض حال كسانيست كه از جنگ تخلف‌