و آيه شريفه، خود دليل بر حرمت اين عمل است، چه در حقيقت در پى كسب علم غيب بودن است، و همچنين هر عملى كه نظير اين باشد، مانند استخاره با تسبيح يا امثال آن.

جواب اين گفتار يكى همان است كه گفتيم ازلام در اول سوره ظهور در استقسام به اقداح دارد كه خود نوعى قمار بوده، در اين جا هم به همان معنا است.

و به فرض اينكه اول سوره شاهد و قرينه براى اينجا نباشد تازه لفظى است مشترك در دو معنا، كه چون در خود آيه قرينه‌اى بر تعيين يكى از آن دو نيست تعيين مراد از آن منوط به دليل خارج و روايت است، و خوشبختانه روايات زيادى از ناحيه ائمه اهل بيت (ع) داريم كه همه دلالت دارند بر اينكه مراد از ازلام همان قمار است نه تفال ، و آن رواياتى است كه در باب استخاره با تسبيح و غير آن در مواقع حيرت و سرگردانى وارد شده است، و وقتى تفال جايز شد متعينا ازلام به همان معناى قمار خواهد بود، و حقيقت امر اين است كه انسان وقتى بخواهد به كارى دست بزند ناچار است زير و روى آن كار را بررسى نموده و تا آنجا كه مى‌تواند فكر خود را كه غريزه و موهبتى است خدادادى بكار بيندازد، و چنانچه از اين راه نتوانست صلاح خود را در آن كار تشخيص دهد ناگزير بايد از ديگران كمك فكرى گرفته و تصميم خود را با كسانى كه صلاحيت مشورت و قدرت تشخيص صلاح و فساد را دارند در ميان بگذارد، تا به كمك فكر آنها خير خود را در انجام دادن و ترك آن كار تشخيص دهد، و اگر از اين راه هم چيزى دستگيرش نشد چاره‌اى جز اينكه متوسل به خداى خود شده و خير خود را از او مسئلت نمايد ندارد.

و اين همان استخاره است، و نبايد اين عمل را كه عبارتست از اختيار چيزى كه با استخاره تعيين شده دعوى علم غيب ناميد، و نيز نبايد آن را تعرض به شؤون الوهيت پروردگار نام نهاد، كما اينكه مشورت را هم نبايد به خيال اينكه تشريك غير خداى تعالى است در امور خود شرك ناميد، و خلاصه هيچ مانع و محذور دينى در استخاره و مشورت نيست، چون استخاره كارى جز تعيين يكى از دو طرف ترديد را انجام نمى‌دهد، نه غير واجبى را واجب و حلالى را حرام و خلاصه حكمى از احكام خداى را تغيير مى‌دهد، و نه آدمى را به آنچه در پس پرده غيب است خبردار مى‌كند، تنها و تنها مى‌گويد: خير صاحب استخاره در فعل است يا در ترك، و به اين وسيله او را از حيرت و ترديد نجات مى‌دهد، و اما اثر فعل و ترك در آينده چه خواهد بود و چه حوادثى را به بار خواهد آورد از عهده استخاره بيرون است، و استخاره از تعيين اين جهت ساكت است، و آينده صاحب استخاره از خير و شر عينا مانند آينده كسى است كه استخاره نكرده، و كار خود را با فكر و مشورت انجام داده است.