نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 4 صفحه : 515
مىخواهد مردم را به سوى گناهان بكشاند و به اين
منظور باب توبه را به روى آنان باز مىگذارد كه بدون دلهره گناه كنند، همچنين در
آيه مورد بحث چنين منظورى ندارد، بلكه اينگونه خطابها مايه زنده شدن دلهاى نوميد و
مرده است. از اينجا مطلب ديگرى نيز به دست مىآيد، و آن اين است كه آيه شريفه مانع
از شناختن كباير نيست و نمىخواهد بفرمايد: چون شما كه كباير را نمىشناسيد بناچار
بايد از همه گناهان اجتناب كنيد، تا دچار كباير نشويد، زيرا چنين معنايى از آيه
شريفه بعيد است بلكه آنچه از آن استفاده مىشود همانطور كه گفتيم اين است كه
مخاطبين به آيه، گناهان كبيره را مىشناختند، و از لحن دليلى كه از آن نهى كرده آن
را تشخيص مىدادند، و مىفهميدند گناهى كه اينطور شديد از آن نهى شده، هلاكت آور
است، و لا اقل اگر آن معنا از آيه استفاده نشود، اين مقدار هست كه مىخواهد (در
ضمن نهى از ارتكاب كباير) دعوت كند به شناسايى آن، تا مردم مكلف در باره پرهيز از
آن اهتمام كامل بورزند،
[تكرار
گناهان صغيره و اصرار بر آنها از بزرگترين كبائر است]
البته نسبت
به غير آن نيز سهلانگارى نكنند چون گفتيم سهلانگارى در باره گناهان هر قدر هم كه
آن گناه صغيره باشد خود يكى از گناهان كبيره هلاكتآور است.
توضيح اين كه
انسان وقتى گناهان كبيره را شناخت، و آنها را تشخيص داد، مىداند آنها محرماتى
هستند كه هرگز از ناحيه خداى تعالى به صرف تكفير مورد اغماض واقع نمىشوند، مگر
آنكه مرتكب آنها توبه نصوح بكند، و بطور قاطع از ارتكاب آنها پشيمان شود، و همين
علم خود يكى از موجبات بيدارى آدمى، و انصرافش از ارتكاب آنها مىشود.
پس كسى
نمىتواند به دلخوشى از اين كه اجتناب از كباير، گناهان صغيره را محو مىكند هم
چنان مرتكب گناه صغيره بشود. و اما شفاعت هر چند كه حق است، الا اين كه در سابق كه
مباحثى پيرامون آن داشتيم، در بعضى از آنها خاطر نشان كرديم كه شفاعت به حال
آنهايى كه در باره تكاليف الهى سهلانگارى مىكنند، و مثلا توبه و ندامت را استهزا
نموده و به اميد شفاعت هم چنان به ارتكاب گناه ادامه مىدهند هيچ سودى ندارد چون
چنين كسى با بىاعتنائيش به امر خداى سبحان، مرتكب بزرگترين و هلاكآورترين كباير
شده، و ديگر راهى براى شفاعت باقى نگذاشته است.
[كبيره
بودن گناه از شدت نهى از آن فهميده مىشود]
و از همين جا
مطلب قبلى ما خوب روشن مىشود، كه گفتيم: بزرگى معصيت از شدت نهى از آن، فهميده
مىشود، اگر در نهى اصرار شده باشد، و يا بشدت صادر شده باشد، مىفهميم اين گناه
كبيره است.
از آنچه تا
كنون گفتيم شما خوانندگان عزيز مىتوانيد به مقدار ارزش حرفهايى كه
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 4 صفحه : 515