دعوت به حق.

[پيامبر گرامى اسلام 6 راه رفق و مدارا و تدريج را در پيش گرفت‌]

و براى اين حقيقت، در سيره رسول خدا 6 و ائمه طاهرين از اهل بيتش : مظاهر بسيارى ديده مى‌شود و پروردگارش نيز به همين روش دستورش داده و در موارد متعددى كه اصحابش آن جناب را وادار مى‌كردند به اينكه با دشمن سازش و مداهنه كند (آياتى نازل شده و آن جناب را از مساهله با باطل در امر دين هر چند اندك باشد نهى فرمود، از آن جمله آيات زير است كه مى‌فرمايد:(قُلْ يا أَيُّهَا الْكافِرُونَ لا أَعْبُدُ ما تَعْبُدُونَ وَ لا أَنْتُمْ عابِدُونَ ما أَعْبُدُ وَ لا أَنا عابِدٌ ما عَبَدْتُّمْ وَ لا أَنْتُمْ عابِدُونَ ما أَعْبُدُ، لَكُمْ دِينُكُمْ وَ لِيَ دِينِ)[1].

و نيز با لحنى تهديدآميز مى‌فرمايد:(وَ لَوْ لا أَنْ ثَبَّتْناكَ لَقَدْ كِدْتَ تَرْكَنُ إِلَيْهِمْ شَيْئاً قَلِيلًا إِذاً لَأَذَقْناكَ ضِعْفَ الْحَياةِ وَ ضِعْفَ الْمَماتِ)[2].

و نيز مى‌فرمايد:(وَ ما كُنْتُ مُتَّخِذَ الْمُضِلِّينَ عَضُداً)[3] و در قالب مثالى بسيار وسيع المعنى مى‌فرمايد:(وَ الْبَلَدُ الطَّيِّبُ يَخْرُجُ نَباتُهُ بِإِذْنِ رَبِّهِ، وَ الَّذِي خَبُثَ لا يَخْرُجُ إِلَّا نَكِداً)[4].

و چون حق با باطل مخلوط نگشته و با آن ائتلاف نمى‌كند، لذا خداى سبحان آن جناب را دستور مى‌دهد براى اينكه در زير بار سنگين رسالت از پاى در نيايد، طريق رفق و مدارا را پيش بگيرد و به سوى هدف به تدريج قدم بر دارد تا هم دعوتش بهتر پيش برود و هم مردمى كه آنان را دعوت مى‌كند پذيراتر شوند و هم دين خدا كه به سويش دعوت مى‌كند و اين دستور را از سه جهت صادر فرموده:

اول: از جهت معارف حقه و قوانين تشريع شده‌اى كه دين خدا مشتمل بر آنها است و هر يك شانى از شؤون جامعه بشرى را اصلاح مى‌كند و يا ريشه يكى از مبادى فساد را قطع مى‌سازد، چون مساله تعويض عقايد باطله يك ملت و جايگزين كردن عقايدى حقه در ميان آنان، از دشوارترين كارها است، مخصوصا وقتى آن عقايد باطل ريشه در اخلاق و اعمال آنان‌

[1] بگو هان اى كافران آگاه باشيد كه من براى خدايانى كه شما به آنها عبادت مى‌كنيد عبادت نخواهم كرد، شما هم نمى‌پرستيد خدايى را كه من مى‌پرستم، و من پرستنده نيستم آنچه را كه شما مى‌پرستيد و شما هم نمى‌پرستيد آن خدايى را كه من مى‌پرستم دين شما براى خودتان و دين من براى من.

[2] و اگر نبود كه ما تو را ثبات قدم داديم، چيزى نمانده بود كه به كفار اعتماد و ركون كنى، كه اگر مى‌كردى تو را در زندگى و مرگ دو برابر ديگران عذابت مى‌چشانديم. سوره اسراء، آيه: 75 .

[3] من هرگز چنين نبوده‌ام كه گمراه كنندگان را يار خود بگيرم. سوره كهف، آيه: 51

[4] سرزمين پاك گياهش به اذن پروردگارش مى‌رويد و اما آن سرزمينى كه ناپاك است، گياهش جز اندك و بى خاصيت بيرون نمى‌آيد. سوره اعراف، آيه: 58