نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 3 صفحه : 240
و اين آيه شريفه دلالتى روشن بر جواز تقيه دارد،
از ائمه اهل بيت (ع) هم اين استفاده روايت شده، هم چنان كه آيهاى كه در باره
داستان عمار و پدرش ياسر و مادرش سميه نازل شده اين دلالت را دارد، و آيه اين است
كه مىفرمايد:(مَنْ كَفَرَ بِاللَّهِ مِنْ بَعْدِ إِيمانِهِ، إِلَّا
مَنْ أُكْرِهَ وَ قَلْبُهُ مُطْمَئِنٌّ بِالْإِيمانِ، وَ لكِنْ مَنْ شَرَحَ بِالْكُفْرِ
صَدْراً فَعَلَيْهِمْ غَضَبٌ مِنَ اللَّهِ، وَ لَهُمْ عَذابٌ عَظِيمٌ)[1].
و كوتاه سخن
اينكه، كتاب و سنت هر دو بر جواز تقيه بطور اجمال دلالت دارند، اعتبار عقلى هم
مؤيد اين حكم است، چون دين جز اين نمىخواهد و شارع دين هم جز اين هدفى ندارد كه
حق را زنده كند و جان تازهاى بخشد، و بسيار مىشود كه تقيه كردن و بر حسب ظاهر
طبق دلخواه دشمن و مخالفين حق عمل كردن مصلحت دين و حيات آن را چنان تامين مىكند
كه ترك تقيه آن طور تامين نكند، و اين قابل انكار نيست، مگر كسى بخواهد منكر
واضحات شود، و ما ان شاء اللَّه در بحث روايتى كه مىآيد و نيز در تفسير آيه 106
سوره نحل در اين باره باز سخنى خواهيم داشت.
[تهديد و
تحذير شديد به كسانى كه كافران را ولى و دوست مىگيرند]
(وَ يُحَذِّرُكُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ وَ إِلَى اللَّهِ الْمَصِيرُ) كلمه
تحذير كه مصدر فعل يحذر است مصدر باب تفعيل است، و ثلاثى مجرد
آن كلمه حذر است، كه به معناى احتراز از امرى ترسآور است، و در آيه
كه مىفرمايد خدا شما را از خودش بر حذر مىدارد ، بر حذر داشتن از
عذاب او است، هم چنان كه در جاى ديگر فرموده:(إِنَّ
عَذابَ رَبِّكَ كانَ مَحْذُوراً)[2]، و نيز پيامبر
را از منافقين و از فتنه كافر بر حذر داشته، مىفرمايد:(هُمُ
الْعَدُوُّ فَاحْذَرْهُمْ)[3] و نيز
مىفرمايد:(وَ احْذَرْهُمْ أَنْ يَفْتِنُوكَ)[4] و در آيه مورد بحث و
بعد از دو آيه، مسلمانان دوستدار كفار را از خودش بر حذر ساخته، و وجه آن تنها اين
است كه بفهماند خداى سبحان خودش مخوف و واجب الاحتراز است، و از نافرمانيش بايد
دورى كرد، و خلاصه بفهماند بين اين مجرم و بين خداى تعالى چيز مخوفى غير خود خدا
نيست، تا از آن احتراز جويد، يا خود را از خطر او در حصن و قلعهاى متحصن كند.
[1] كسى كه بعد از ايمان كافر شود، البته منظور آن كس نيست كه
كفرش اجبارى باشد، و دلش مطمئن به ايمان باشد، ليكن منظور آن كسى است كه از صميم
دل به كفر برگردد، چنين كسانى مشمول غضبى از خدايند، و عذابى عظيم دارند( سوره نحل
آيه 106).
[2] طبع عذاب خدا چنين است كه هر كس بايد از آن بر حذر باشد(
سوره اسراء آيه 57).
[3] ايشان دشمنند از آنان بر حذر باش( سوره منافقين آيه 4).
[4] از ايشان بر حذر باش مبادا دچار فتنهات كنند( سوره مائده
آيه 49).
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 3 صفحه : 240