و شما را جفت (زن و مرد) آفريديم (تا انس و نشاط و فرزند صالح و بقاى نوع بازيابيد) (8).

و خواب را براى شما مايه قوام حيات و استراحت قرار داديم (9).

و پرده سياه شب را ساتر (احوال خلق) گردانيديم (10).

و روز روشن را براى تحصيل معاش آنان مقرر داشتيم (11).

و بر فراز آنها هفت آسمان محكم بنا كرديم (12).

و چراغى (چون خورشيد) رخشان بر افروختيم (13).

و از فشار و تراكم ابرها آب باران فرو ريختيم (14).

تا بدان آب و دانه و گياه برويانيم (15).

و باغهاى پر درخت (و انواع ميوه‌ها) پديد آورديم (16).

بيان آيات‌

اين سوره متضمن خبر از آمدن يوم الفصل و صفات آن و استدلال بر حقيقت آن، و ترديدناپذيرى آن است، و از اينجا آغاز مى‌شود كه مردم از يكديگر از خبر قيامت مى‌پرسند، آن گاه در سياق جواب و با لحنى تهديدآميز مى‌فرمايد: به زودى از آن آگاه خواهند شد، و سپس براى ثبوت آن به اين دليل استدلال مى‌كند كه نظام مشهود در عالم با تدبير حكيمانه‌اى كه در آن است، بهترين و روشن‌ترين دلالت را دارد بر اينكه بعد از اين نشاه دنياى متغير و فنا پذير، نشاه ثابت و باقى هست، و به دنبال اين خانه‌اى كه در آن عمل هست و جزا نيست، خانه‌اى هست كه در آن جزا هست و عمل نيست، پس در اين ميان روزى هست كه نظام جارى در اين عالم از آن خبر مى‌دهد.

سپس آن روز را با ذكر حوادثش توصيف مى‌كند كه مردم همگى در آن احضار مى‌شوند، و همه يك جا جمع مى‌گردند، طاغيان به سوى عذابى دردناك و متقين به سوى نعيمى مقيم منتقل مى‌شوند، و در آخر، كلام را با يك جمله تهديدآميز ختم مى‌كند. و اين سوره به شهادت سياق آياتش در مكه نازل شده.

عم يتساءلون كلمه عم مخفف عن ما- از چه است، و حرف الف از كلمه ما ى استفهاميه حذف شده، و اين اختصاص به اين مورد ندارد، هر جا كه حرف جر بر سر ما ى استفهاميه در آيد، الف آن حذف مى‌شود، مثلا گفته مى‌شود: لم ، مم ، على م و