در اين آيه شريفه خداوند متعال قول معروف و آمرزيدن و مغفرت (يعنى چشم‌پوشى از بدى‌ها كه مردم به انسان مى‌كنند) را بر صدقه‌اى كه گوشه و كنايه داشته باشد ترجيح داده، و اين مقابله دلالت دارد بر اينكه مراد از قول معروف اين است كه وقتى مى‌خواهى سائل را رد كنى با زبانى خوش رد كنى، مثلا دعايش كنى كه خدا حاجتت را برآورد.

البته اين در صورتى است كه سائل سخنى كه باعث ناراحتى تو باشد نگويد، و اگر لفظى خلاف ادب گفت بايد چنان رفتار كنى كه او خيال كند سخن زشتش را نشنيده‌اى و آن دعاى خير و اين چشم‌پوشى‌ات از سخن زشت او، بهتر از آنست كه به او صدقه‌اى بدهى و به دنبالش آزار برسانى، چون آزار و منت نهادن انفاق‌گر به اين معنى خواهد بود كه مى‌خواهد بفهماند آن مالى كه انفاق كرده در نظرش بسيار عظيم است، و از درخواست سائل ناراحت شده است، و اين دو فكر غلط دو بيمارى است كه بايد انسان با ايمان، دل خود را از آن پاك كند چون مؤمن بايد متخلق به اخلاق خدا باشد، و خداى سبحان غنى‌اى است كه آنچه نعمت مى‌دهد در نظرش بزرگ نمى‌نمايد، و هر بخششى مى‌كند آن را بزرگ جلوه نمى‌دهد و نيز خداى سبحان حليم است، و در مؤاخذه جفاكاران عجله نمى‌كند، و در برابر جهالت خشم نمى‌كند، و بهمين جهتى كه گفته شد آيه شريفه، با دو نام غنى و حليم ختم شده است.

(يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تُبْطِلُوا صَدَقاتِكُمْ‌) ... اين آيه شريفه دلالت دارد بر اينكه آزار و منت بعد از صدقه اجر آن را حبط كرده و از بين مى‌برد، و بعضى با اين آيه استدلال كرده‌اند بر اينكه هر معصيت و يا حد اقل هر گناه كبيره باعث از بين رفتن و بى اجر شدن اطاعت‌هاى قبل از آن معصيت مى‌شود، و ليكن ما چنين دلالتى در آيه نمى‌بينيم، و دلالت آيه تنها در بى اجر شدن صدقه به وسيله خصوص منت و اذيت است، كه گفتار مفصل اين بحث در مبحث حبط گذشت.

[ريا كارى در هر عمل مستلزم نداشتن ايمان به خدا و روز جزا در آن عمل است‌]

(كَالَّذِي يُنْفِقُ مالَهُ رِئاءَ النَّاسِ، وَ لا يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ) از آنجايى كه خطاب اول آيه فقط شامل مؤمنين بود- چون افراد رياكار نمى‌توانند مؤمن باشند، چون به فرموده خدا، منظور اينها از اعمالشان خدا نيست- بهمين جهت خداوند متعال مؤمنين را صريحا از ريا نهى نكرد، و نفرمود: اى مؤمنين رياكار نباشيد بلكه افرادى را كه صدقه مى‌دهند و به دنبالش منت و اذيت مى‌رسانند تشبيه به افراد رياكار بى‌ايمان كرد، كه صدقاتشان باطل و بى‌اجر است، و فرمود: عمل چنين مؤمنى شبيه به عمل او است ، و نفرمود:

مثل آن است زيرا عمل مؤمن در ابتدا صحيح انجام مى‌شود، ولى بعدا پاره‌اى عوامل مثل منت و اذيت آن را باطل مى‌سازد، ولى عمل رياكار از همان اول باطل است.