آنكه دعايش را مستجاب مى‌كند آنهم يا به فوريت، كه در نتيجه ثمره‌اش در دنيا عايد او مى‌شود، و يا با مدت كه در نتيجه ثمره‌اش در آخرت عايدش مى‌شود، و يا حد اقل ثمره آن را به مقدار دعايش كفاره گناهانش قرار مى‌دهد، البته همه اينها در صورتى است كه از خدا گناه نخواهد.[1] و در نهج البلاغه در يكى از وصاياى امير المؤمنين به فرزندش حسين ع آمده:

سپس خداى تعالى كليد همه خزينه‌هاى غيبش را در دست خود تو قرار داد، و آن اين است كه به تو اجازه داد از او مسئلت كنى، با اين كليد كه همان دعا است هر درى از درهاى نعمتهاى او را بخواهى مى‌توانى بگشايى، و باران رحمت او را به سوى خود ببارانى، پس هرگز دير شدن اجابت خدا تو را نوميد نسازد، كه عطيه به قدر نيت است، و چه بسا اجابت دعايت بدين جهت تاخير مى‌افتد كه اجرش برايت بيشتر باشد، كه بزرگترين عطا همان آرزو و انتظار اجابت داشتن است، و چه بسا چيزى از خدا بخواهى و خدا آن را بتو ندهد، بلكه بهتر از آن را بدهد، حال يا در دنيا و يا در آخرت، و يا بدين جهت مستجاب نكند كه خواسته است بلائى را از تو بگرداند، چون آنچه خواسته‌اى بلاى جان تو است، زيرا بسيار مى‌شود كه از خدا چيزى بخواهى كه مايه نابودى دين تو است، اگر آن حاجتت را برآورند، دينت را از دست مى‌دهى، پس بر تو باد كه هميشه از خدا چيزى بخواهى كه جمال و زيبائيش برايت بماند، و وزر و وبالش از بين برود، نه مال، كه نه تنها براى تو نمى‌ماند، بلكه تو هم براى آن نمى‌مانى.[2]

[معناى اينكه فرموده‌اند: عطيه به اندازه نيت است ]

مؤلف: اينكه فرمود: (عطيه به مقدار نيت) است منظورش اين بوده كه استجابت همواره مطابق دعا است، پس آنچه سائل بر حسب عقيده قلبيش و حقيقت ضميرش از خدا مى‌خواهد، خدا به او مى‌دهد، نه آنچه كه گفتارش و لقلقه زبانش اظهار مى‌دارد، چون بسيار مى‌شود كه لفظ آن طور كه بايد مطابق با معناى مطلوب نيست، كه بيانش گذشت، بنا بر اين جمله مورد بحث بهترين و جامع‌ترين كلمه است براى بيان ارتباط ميان درخواست و اجابت.

و چگونه جامع‌ترين كلمه نباشد؟ با اينكه در كوتاه‌ترين عبارت موارد بسيارى از دعاهايى را كه مستجاب نمى‌شود بيان كرده، كه چرا نمى‌شود؟ مانند موردى كه اجابت طول مى‌كشد، و موردى كه خير دنيايى مسئول با خير مهمتر دنيايى و يا آخرتى تبديل مى‌شود و مواردى كه خواسته دعا كننده به صورت ديگرى غير صورتى كه خواسته مستجاب مى‌شود كه سازگارتر به حال سائل است، چون بسيار مى‌شود سائل نعمتى گوارا درخواست مى‌كند، كه‌

[1] عدة الداعى ص 25 و بحار ج 93 ص 302

[2] نهج البلاغه رساله 31