نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 2 صفحه : 202
كلام ملائكه وحى را حكايت مىكند، و مىفرمايد:(وَ ما نَتَنَزَّلُ إِلَّا بِأَمْرِ رَبِّكَ، لَهُ ما بَيْنَ أَيْدِينا وَ ما
خَلْفَنا، وَ ما بَيْنَ ذلِكَ، وَ ما كانَ رَبُّكَ نَسِيًّا)[1].
اين آيات همه
دلالت دارد بر اينكه وحى از حين شروعش به نازل شدن، تا وقتى كه به پيامبر مىرسد،
و تا زمانى كه پيغمبر آن را به مردم ابلاغ مىكند، در همه اين مراحل از دگرگونگى و
دستبرد هر بيگانهاى محفوظ است.
البته اين دو
وجه و دو دليلى كه ما آورديم هر چند تنها عصمت انبيا در دو مرحله تلقى و تبليغ را
اثبات مىكرد، و متعرض عصمت از گناه نبود، ولى ممكن است همين دو دليل را طورى ديگر
بيان كنيم، كه شامل عصمت از معصيت هم بشود، به اينكه بگوئيم: هر عملى در نظر عقلا
مانند سخن دلالتى بر مقصود دارد، وقتى فاعلى فعلى را انجام مىدهد، با فعل خود
دلالت مىكند بر اينكه آن عمل را عمل خوبى دانسته، و عمل جايزى شمرده است. عينا
مثل اين است كه با زبان گفته باشد اين عمل عمل خوبى است، و عملى است جايز.
حال اگر فرض
كنيم كه از پيغمبرى گناهى سر بزند، با اينكه خود او مردم را دستور مىداد به اينكه
اين گناه را مرتكب نشويد، قطعا اين عمل وى دلالت دارد بر تناقض گويى او، چون عمل
او مناقض گفتار او است، و در چنين فرض اين پيغمبر مبلغ هر دو طرف تناقض است، و
تبليغ تناقض تبليغ حق نيست، چون كسى كه از تناقض خبر مىدهد از حق خبر نداده، بلكه
از باطل خبر داده است، چون هر يك از دو طرف طرف ديگر را باطل مىداند، پس هر دو طرف
باطل است، پس عصمت انبيا در تبليغ رسالت تمام نمىشود مگر بعد از آنكه از معصيت هم
عصمت داشته باشند، و از مخالفت خداى تعالى مصون بوده باشند.
[عصمت
انبياء (ع) از معصيت. و ذكر آياتى كه بطور مطلق بر عصمت انبياء (ع) دلالت دارند]
تا اينجا
آياتى از نظر خواننده گذشت، كه به توجيهى تنها بر دو قسم عصمت، و به توجيهى ديگر
بر هر سه قسم دلالت مىكرد، اينك آياتى كه بطور مطلق دلالت بر عصمت مىكنند از نظر
خواهد گذشت.
(أُولئِكَ الَّذِينَ هَدَى اللَّهُ، فَبِهُداهُمُ اقْتَدِهْ)[2] معلوم مىشود انبيا
ع هدايتشان به اقتدا از ديگران نبوده، اين ديگرانند كه بايد از هدايت آنان پيروى
كنند.
[1] ما به امر پروردگار تو نازل مىشويم، و آنچه در پيش رو
داريم، و آنچه در پشت سر و آنچه ما بين اين دو داريم، همه از آن او است، و
پروردگار تو فراموشكار نيست. سوره مريم آيه 64
[2] ايشان كسانى هستند كه خدا هدايتشان كرده، پس به هدايت ايشان
اقتدا كن. سوره انعام آيه 90
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 2 صفحه : 202