مزاحمت، استفاده مى‌شود.

اين حقيقت روز قيامت است، روزى كه مردم براى رب العالمين بپا مى‌خيزند روزى كه همه اسرارشان آشكار مى‌شود، چيزى از ايشان بر خدا پوشيده نمى‌ماند، و بهمين جهت است كه گاهى از روز مرگ به روز قيامت تعبير مى‌شود چون روز مرگ هم روزى است كه پرده‌ها از روى اسباب براى ميت كنار مى‌رود، هم چنان كه از على ع روايت شده كه فرمود: (من مات قامت قيامته، هر كس بميرد قيامتش بر پا مى‌شود) كه ان شاء اللَّه بيان همه اينگونه روايات خواهد آمد.

و رواياتى كه رجعت را اثبات مى‌كند هر چند آحاد آن با يكديگر اختلاف دارند، الا اينكه با همه كثرتش (كه در سابق گفتيم متجاوز از پانصد حديث است) در يك جهت اتحاد دارند، و آن يك جهت اين است كه سير نظام دنيوى متوجه به سوى روزى است كه در آن روز آيات خدا به تمام معناى ظهور ظاهر مى‌شود، روزى كه در آن روز ديگر خداى سبحان نافرمانى نمى‌شود، بلكه به خلوص عبادت مى‌شود، عبادتى كه مشوب و آميخته با هواى نفس نيست، عبادتى كه شيطان و اغوايش هيچ سهمى در آن ندارد، روزى كه بعضى از اموات كه در خوبى و يا بدى برجسته بودند، يا ولى خدا بودند، و يا دشمن خدا، دوباره به دنيا بر مى‌گردند تا ميان حق و باطل حكم شود.

و اين معنا به ما مى‌فهماند روز رجعت خود يكى از مراتب روز قيامت است، هر چند كه از نظر ظهور به روز قيامت نمى‌رسد، چون در روز رجعت باز شر و فساد تا اندازه‌اى امكان دارد، به خلاف روز قيامت كه ديگر اثرى از شر و فساد نمى‌ماند و باز بهمين جهت روز ظهور مهدى ع هم معلق به روز رجعت شده است چون در آن روز هم حق به تمام معنا ظاهر مى‌شود، هر چند كه باز ظهور حق در آن روز كمتر از ظهور در روز رجعت است.

و از ائمه اهل بيت ع نيز روايت شده كه فرموده‌اند ايام خدا سه روز است، روز ظهور مهدى ع و روز برگشت، و روز قيامت، و در بعضى از روايات آمده: ايام خدا سه روز است، روز مرگ و روز برگشت و روز قيامت.[1]

[روز ظهور مهدى (ع) و روز رجعت و روز قيامت مراتب مختلف يك حقيقت هستند]

و اين معنا يعنى اتحاد اين سه روز بر حسب حقيقت، و اختلاف آنها از نظر مراتب ظهور باعث شده كه در تفسير ائمه ع بعضى آيات گاهى به روز قيامت، و گاهى به روز رجعت، و گاهى به روز ظهور مهدى تفسير شود، و در سابق هم گذشت كه گفتيم چنين روزى فى نفسه ممكن است، بلكه واقع هم هست، و منكر آن هيچ دليلى بر نفى آن ندارد.

[1] بحار الانوار ج 53 ص 63