باشيد و اگر عفو كنيد و از خطاهايشان بگذريد و بديهايشان را نديده بگيريد كارى خدايى كرده‌ايد چون خداى تعالى هم غفور و رحيم است (14).

جز اين نيست كه اموال و اولاد شما فتنه و مايه آزمايش شمايند و نزد خدا اجرى عظيم هست (15).

پس تا آنجا كه مى‌توانيد از خدا بترسيد و بشنويد و اطاعت كنيد و اگر انفاق كنيد براى خودتان بهتر است و كسانى كه موفق شده باشند از بخل نفسانى خويشتن را حفظ كنند چنين كسانى رستگاراند (16).

اگر به خدا قرضى نيكو بدهيد خدا آن را برايتان چند برابر مى‌كند و شما را مى‌آمرزد كه خدا شكرگزار و حليم است (17).

عالم غيب و شهادت و عزيز و حكيم است (18).

بيان آيات‌

در اين آيات به بيان غرض سوره شروع نموده است، چون آياتى كه گذشت گفتيم همه جنبه مقدمه و زمينه‌چينى را دارد، و غرض سوره وادارى مردم به انفاق در راه خدا، و صبر در برابر مصائبى است كه در خلال مجاهدات در راه او مى‌بينند.

و در ميان همه اين اغراض اول مساله مصيبت‌ها، و صبر در برابر آنها را ذكر فرموده تا ذهن شنونده براى تاثر از سفارشات بعدى به انفاق آماده‌تر و صاف‌تر گردد، و ديگر عذرى باقى نماند.

[مقصود از اذن كه فرمود هيچ مصيبتى نمى‌رسد مگر به اذن خدا، اذن تكوينى است نه اذن لفظى و نه اذن تشريعى‌]

(ما أَصابَ مِنْ مُصِيبَةٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ وَ مَنْ يُؤْمِنْ بِاللَّهِ يَهْدِ قَلْبَهُ وَ اللَّهُ بِكُلِّ شَيْ‌ءٍ عَلِيمٌ) كلمه مصيبت به معناى صفت و حالتى است در انسان كه در اثر برخورد به هر حادثه به او دست مى‌دهد، چيزى كه هست بيشتر در مورد حوادث ناگوار استعمال مى‌شود، حوادثى كه با خود ضرر مى‌آورد و كلمه اذن به معناى اعلام رخصت و عدم مانع است، و همواره ملازم با آگهى اذن دهنده نسبت به عملى است كه اجازه آن را صادر مى‌كند، و اينكه بعضى‌[1] اين كلمه را به معناى علم گرفته‌اند صحيح نيست.

پس از آنچه گفته شد چند نكته روشن گرديد:

[1] مجمع البيان، ج 10، ص 300.